Kitabin giris bölümünde kelam ilminin tanimi, konusu, amaci, yöntem ve muhteva olarak ayirt edici hususiyetleri açiklanmistir. Kelam ilminin hususiyetleri, olarak da nakil yaninda akla, istidlale ve akli delillere yer verme; felsefe ve mantiktan yararlanma, felsefi kavramlar, ilkeler ve baslangiç bilgilerini kullanma; itikadi meseleleri, mana, lafiz ve tanim uyumunun gerçeklestigi bir terminoloji ile tartisma, itikadi meseleleri sistematik biçimde ele alma seklinde siralamistir. 1. Bölümünde, itikadi tartismalara ve kelam ilminin dogusuna zemin hazirlayan etkenler, açiklanmistir. Bölümün ayirt edici özelligi, etkenleri, somut örnekler vererek açiklamasidir. Böylelikle, bu etkenlerin, zihinde açik örneklerle somutlasmasi amaçlanmistir. Kitabin 2. bölümünden itibaren Kelam ilmi tesekkül etmeden önce Islam dünyasinda ortaya çikan ihtilaflar, farklilasmalar ve firkalar üzerinde durulmus, Havaric, Gulat-i Sia', Mürcie, Müsebbihe ve Kaderiyye mezheplerinin dogusu ve temel tezleri hakkinda bilgi verilmistir. 3. Bölüm'de, ?Felsefi Nitelikte Kelam Tartismalari" basligi altinda, kelamin ilminin nakil yaninda akli da bilgi kaynagi olarak almasi, akli bilgi kaynagi olarak alirken de felsefe ve mantiktan yararlanmasi hususiyeti vurgulanmistir. Bu hususiyetin de Müslümanlarin fetihler sonucunda farkli din, mezhep ve felsefî ekollerle karsilasmalariyla, hicri 2. Yüzyil baslarindan itibaren belirlemeye basladigi açiklanmistir. Bu bölümde kelam ekollerinden, Cehmiyye-Cebriyye, Mu'tezile, Zeydiyye ve Imamiyye-Isna 'Aseriyye firkalarin ortaya çikisi, temel ilkeleri önemli kelamcilari hakkinda bilgi verilmistir. 4. Bölüm'de; ?Ana Bünyede Farklilasmalar" basligi altinda, Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat kavramin ortaya çikisi, Ehl-i Sünnet'in üzerinde birlestigi akideler, Selef- selefiyye ayrimi; Selefiyye'nin temel görüsleri anlatilmistir. Ayrica Selefiyye'nin ve Sufiyye'nin Kelam'a karsi çikmalarinin gerekleri ayri ayri ele alinmis ve cevaplanmistir. Ayrica, Maturidilik ve Es'arilik i,le Selefiyye'nin ihtilaf noktalari da sistematik bir yaklasimla verilmistir. 5. Bölüm'de: ?Ehl-i Sünnet Kelam Ekolleri" basligi altinda Maturidiyye, Es'ariyye'ninMutekaddimun dönem ela alinmistir.1. Bölüm'de; Es'ariyye kelaminda Müteahhirun devri, 7. bölüm'de, Selefiyye'nin tafsil devri, 8.Bölüm'de: cem ve tahkik devrinin özellikleri, önde gelen kelamcilari incelenmistir.1. BÖLÜM'de ise ?Kelam Ilminde Yenilenme" basligi altinda Islam'in 19.yy'da bati kültür ve medeniyetleri ile temasa geçtigini, bu dönemde doga ve beseri bilimlerin ilerlemesine karsin Kelam ilminin kendini yenileyemedigini, belirtilmistir. .Kelam ilminde yenilenmeyi gerektiren gelismeleri, bu baglamda son zamanlarda ortaya konan gelismeler hakkinda bilgi verilmistir. Kelam ilmindeki sabitler ve degiskenleri ayrimini yapilmis, kelam ilminin bugünkü mevcut hâlinin, olmasi gereken hâli olmadigi vurgulanmistir.-
Renk Bilgisi
karışıkçokrenkli