Ariflerin Menkıbeleri

Islam ülkelerinin edebiyatlarinda kahramanlarin, din büyüklerinin, tarikat kurucularinin, ermislerin olaganüstü yasamlarinin ve kerametlerini anlatan yapitlar olan menakipnâmeler, özellikle XIII. yüzyildan sonra Anadolu’daki tasavvuf yasaminin etkisiyle yayginlasmis, Osmanlilar arasinda sonraki yüzyillarda büyük gelisme göstermis ve tekkelerin kapatilmasina kadar varligini canli bir sekilde sürdürmüstür.
Zamaninin çesitli ilimlerini ögrenen, özellikle de felekiyat denilen yildizlar ilminde büyük ün kazandigi için Eflâkî mahlasiyla taninan Osmanli mutasavvifi Ahmed Eflâkî, Konya'ya gitmesinin ardindan Mevlânâ'nin torunu Ulu Ârif Çelebi'nin sonra da onun oglu Âbid Çelebi'nin hizmetine girdi. Astronomi ve attârlikla da ugrasan Eflâkî'nin Konya'da bir rasathane kurdugu da bilinmektedir.
Seyhi Ulu Ârif Çelebi'nin istegiyle basladigi ünlü eseri Ariflerin Menkibeleri’ni yaklasik otuzbes yilda bitirmistir. Elinizde tuttugunuz Farsça yazilmis bu eser XIII. ve XIV. yüzyil Türk edebiyatinin en önemli yapitlarindan biridir. Mevlânâ'ya iliskin çesitli kaynaklardan yararlandigi yapitinda, yasadigi dönemi anlatmis ve Mevlânâ’nin ölümünün ardindan Mevleviligin yapisina, yayilmasina, XIV. yüzyilin ilk yarisinda Anadolu’daki toplumsal, siyasal ve dini yasama dair çok degerli bilgiler vermistir. Daha çok bir halk romani biçiminde yazilan bu eserde Mevlânâ'nin coskusu, düsünceleri, davranislari ve halkla olan iliskileri çok açik ve içten bir dille anlatilmis; bu iliskiler sayesinde o dönemdeki anadolu halki devlet adamlari ve bölgenin genel durumu hakkinda oldukça açik bilgiler sunulmustur.