Bahçede Felsefe

Insanin dogayla olan özel iliskisi bahçede sergilenir. Bahçe, insanin fiziksel ve zihinsel olarak dogayla nasil bir iliski kurdugunu gösterir. Normalde sakli kalan veya unutulan doga-insan birlikteligi bahçede çarpici bir sekilde görünür hale gelir; bir gösteriye, bir sergiye, bir sunuma dönüsür. Aristoteles’in ifadesiyle, bu ezelî iliski bahçede ete kemige bürünür. Bahçe, insanin dogayla fiziksel ve zihinsel dayanismasinin sergilendigi yerdir. Bahçe insanlastirilmis evreni görünür ve anlasilir kilar; bu görünen, hissedilen ve üzerinde düsünülen bir birlikteliktir.
Jane Austen, bir bahçesi olmadigi zamanlarda neden yazamaz hale gelmisti? Jean-Paul Sartre kendi halinde bir parktan neden ölesiye nefret ediyor, o parkin tetikledigi “bulanti” duygusuyla tüm yasami boyunca nasil mücadele ediyordu? George Orwell’i en güç kosullarda topraginda delice çalismaya iten neydi? Birkaç bodur, çirkin saksi çiçegi Marcel Proust’a ne ifade ediyordu? Ve Voltaire, “Bahçemizi ekip biçelim,” derken yalnizca felsefi bir alegori mi yapiyordu?
Avustralya’nin genç kusak felsefecilerinden Damon Young bu çalismasinda felsefenin temel konularindan olan insan ve doga iliskisine degisik bir pencere açiyor, tartismanin merkezine “bahçe” kavramini oturtarak bu ezelî ve ebedî iliskinin dinamiklerini anlamaya çalisiyor.
Felsefe ve edebiyata ilgi duyanlar kadar, dünyaya degisik açilardan bakmayi sevenler için de hos, cazip bir okuma!