Barbarın Tarihi Ezilenin Dini - Hikmet Kıvılcımlı’da Tarih ve Din

“Kıvılcımlı, Tu¨rkiye sosyalist hareketi içerisindeki en özgu¨n du¨şu¨nu¨rlerden biri… Okul yıllarında pozitivizmden etkilenmiş olduğu ya da tarih tezi bağlamında romantik sosyalizm geleneğine yaklaşmış olduğu söylenebilse de Kıvılcımlı’yı herhangi bir kategoriye sokmak çok mu¨mku¨n değil. Kendine özgu¨ ve Tu¨rkiye koşullarına uygun bir sosyalizm anlayışı geliştirmeye çalışan… Kıvılcımlı’nın neredeyse hayatının son anlarına kadar Tu¨rkiye’de kalmış olması da yaşadığı u¨lkenin siyasi gerçeklerinden kopmadan u¨retim yapabilmesini sağlamıştır.”

Barbarın Tarihi Ezilenin Dini, Dr. Hikmet Kıvılcımlı’nın özgu¨n du¨şu¨nsel u¨retiminin odağında yer alan din ve tarih alanındaki teorilerine özenle eğilen bir çalışma. Kıvılcımlı, barbarlık-uygarlık gerilimini, tarihsel akışın bir motor gu¨cu¨ olarak du¨şu¨nu¨yordu. “Din aleyhtarlığını” anlamsız buluyor, dinsel anlatıları, gerçek hayatın bu¨tu¨n sorunlarını yansıtan bir kaynak olarak okuyordu. Canan Özcan Eliaçık, Kıvılcımlı’nın ömru¨nu¨ verdiği bu teorik çabanın inceliklerine mercek tutuyor. Özcan Eliaçık’ın önemli bir katkısı da, Kıvılcımlı’nın du¨şu¨nce kaynaklarını irdelemesi. “İslam’ın Marks’ı” olarak adlandırdığı İbn-i Haldun başta olmak u¨zere, gerek Osmanlıİslâm gerek Marksist ve Batılı du¨şu¨nu¨rlerden aldığı ilhamları göru¨yoruz. 2019’da Tu¨rk Sosyal Bilimler Derneği’nin Genç Sosyal Bilimciler Ödu¨lu¨’nu¨ alan eser, sadece sınıf mu¨cadeleleriyle ve din tarihiyle değil, insanlık tarihiyle ilgilenen herkese hitap eden geniş bir bakış sunuyor.