Ceza Muhakemesinde İspatın Ölçütü Olarak Vicdani Kanaat

(…) Halk dilindeki “Vicdani Kanaat” ile hukuktaki “Vicdani Kanaat”in biraz degisik anlamlara geldigini Feyzioglu’nun bu olaganüstü çalismasini okuyunca daha da iyi anliyoruz.Genelde insanlar “Vicdani Kanaat”ten bu konuyu derinlemesine incelemeden duygulariyla, kendilerinde uyanan izlenimlerin isiginda vardiklari karari anlarlar. Oysa hukukta “Vicdani Kanaat”e varilmasi için bütün delillerin degerlendirilmesi, belgelerin incelenmesi, taniklarin dinlenmesi, süphenin ortadan kaldirilmasi, içtihatlarin göz önünde tutulmasi, maddi uyusmazliklarin çözülerek gerçege ulasilmasi gerekmektedir. Anglo Amerikan, Fransiz, Italya ve Alman hukuk sistemlerinde bu konuda degisik yorumlar vardir.Bütün bunlarin isiginda Metin Feyzioglu “Vicdani Kanaat”i “Mahkeme faaliyeti sonunda aklin rehberliginde ve hukukun çizdigi sinirlar içinde kalarak maddi olayin olus biçimine ulasirken süpheye yer vermeyen bir kanaat” olarak belirtiyor.Feyzioglu “Vicdani Kanaat” kavraminin gelisiminin uygarligin gelisimiyle paralel oldugunu vurguluyor. Bunun yüzlerce yillik felsefesi, ahlâki, hukuki, bilimsel ve kültürel birikimlerinin ve uygarligin bir ürünü oldugunu söylüyor.“Vicdani Kanaat”e ulasilmasinin isnat edilen fiilin ispatlandigi anlamina geldigini ve bu nedenle “Vicdani Kanaat”in hukuki sorunlarla degil, maddi sorunlarla ilgili bir kavram oldugunu yaziyor. Hâkim’in bu konuda keyfi davranamayacagini belirterek kararlarin gerekçeli olmasi gerektigini vurguluyor. Yargicin maddi sorunu çözerken delil araçlarini akil yürütmek suretiyle vicdanina göre degerlendirmesinin ardindan da kalan bosluklari yine akilla doldurmasi gerektigini ortaya koyuyor.Metin Feyzioglu’nun bu çalismasinda hukukçulara ve aydinlara isik tutan çok degerli görüsler var. Aydinlatici bir inceleme. Kitabi bütün meraklilara içtenlikle öneririm.(Hifzi TOPUZ)