Cumhuriyeti Anlamak

Cumhuriyet’in 85. yilindayiz. Istiklal Savasi’nin son gazisi bu yil öldü, o dönemlerin canli sahidi olan insanlar artik yok. Bu 85 yilda Cumhuriyet’i ne kadar anlayabildik? Ezberlenmis hükümlere sarilmadan, karsisinda ya da yaninda tavir almadan, ne derece saglikli bir bakis edinebildik? Osmanli’dan bugüne intikal eden toplumsal, siyasal ve kültürel yapiyi göz önündbulundurmadan, Osmanli aydininin yaptigi tartismalari bilmeden, örnegin Ahmet Cevdet Pasa’yi yahut Fransiz aydinlanmacilarini tanimadan ya da 1930’larin yükselen fasizm damarini ve Dünya Ekonomik Bunalimi’ni dikkate almadan gerçek bir Cumhuriyet fotografina ulasmak mümkün degil. Oysa tarihe bakisimiz, çogunlukla, geçmisten müttefikler edinmek, arzularimiza hitap etmeyen verileri görmezden gelmek, güncel siyasi tartismalar için malzeme devsirmek gibi zaaflarla malul. Prof. Dr. Naci Bostanci, son derece ihtiyatli bir sosyal bilimci kimligi ile Cumhuriyet’in felsefi temellerini, sosyal yapi ve inkilâplari, devlete atfedilen ‘babaerkil’ otoriteyi, tekil siyasi yapinin modernlesme projesindeki yerini, egitim ve kültür politikasini, dönemin ekonomik zihniyetini, devletçilik dönemi ve uygulamalarini tartisiyor; siyasi, iktisadi ve fikri cepheleriyle yetkin bir Cumhuriyet panoramasi sunuyor