Din Psikolojisi

Son dönemlerde din psikolojisi hakkında kaleme alınan kitapların sayısında ciddi bir artış olduğu gözlenmekle birlikte gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında alana yoğun bir ilginin olduğu dikkat çekmektedir. Loewenthal tarafından kaleme alınan Din Psikolojisi: Kısa Bir Giriş başlıklı bu kitap, çok çeşitli dini gelenekleri ve onların insan tasavvurlarını bir araya getirmesinden aldığı güçle kendisine diğer yayınlar arasında özel bir konum edinmiştir. Ayrıca elinizdeki bu kitap batıda yazılan din psikolojisi kitaplarıyla karşılaştırıldığında Hristiyanlık merkezli olmayan ender kitaplarından birisidir.

Kitap, Aristo’nun düşünce, duygu ve davranış hakkındaki klasik üçlemesine dayanarak konularını dini düşünce, dini davranış ve dini duygu eksenli olarak ele almaktadır. Ayrıca din psikolojisinin önemli temaları, kültürel konulardan ve inançtan yola çıkılarak ele alınmaktadır. İlk bölümünde hem din hem de psikoloji ile ilgili betimleyici konular ele alınmakta ve tarihsel bağlamda ikisi arasındaki ilişki incelenmektedir. İkinci bölümde, dinlerin psikoloji üzerindeki etkileri ve farklı dinlerin psikolojik olgular hakkındaki görüşleri ortaya konulmaktadır. Bu konuların ardından dini davranış (dua ve ihtida gibi), düşünce (inanç ve inanç gelişimi gibi) ve duygu (manevi iyi-oluş ve psikopatoloji gibi) konularına odaklanılmaktadır. Altıncı bölümde ise dinin ahlak, stres ve kimlik gibi psiko-sosyal olgular üzerindeki etkilerine değinilmektedir. Ayrıca bu bölümde ‘büyük paradoks’ olarak ifade edilen din ve önyargı ile ilgili özlü bilgiler verilmektedir. Kısa bir sonuç bölümünde ise psikolojinin dine karşı tutumundaki belirgin değişime odaklanılmaktadır.

Loewenthal, Budizm, Hıristiyanlık, Hinduizm, İslam ve Yahudiliğin insan psikolojisi üzerine etkilerini içeren betimlemeleri günlük hayattan alınan kesitler eşliğinde yapmaktadır. Kutsal metinlerden seçmeler ile birlikte kitabın tamamında dağılmış olan örnekler, farklı geçmişlere sahip ama Londra’da yaşayan insanlarla yapılan görüşmelere dayanmaktadır.

Kitap oldukça farklı bir tona sahiptir. Kitabın büyük bir bölümünde Loewenthal, karmaşık olguları basit ve açık bir şekilde özetlemek konusunda büyük bir beceri sergilemektedir. Kitapta şekiller ve vaka analizleri eşliğinde her seviyedeki okuyucunun, din, ahlak ve inanç arasındaki ilişki ile inancın gelişimi gibi karmaşık konuları anlaması sağlanmaya çalışılmıştır.