Divanı İlahiyat

Türk tasavvuf edebiyatının tarihi seyri sürecince pek çok isim eserleriyle gönüllere seslenmiştir. Şehir merkezlerinden taşraya kadar estetik zevkle yetişmiş bu zâtlar, Türk-İslâm medeniyetine hizmet etmişlerdir. Bu isimlerden biri de Armağan Efendi’dir. Elmalılı Vâhib Ümmî’nin halifesi olan Armağan Efendi’nin elinizdeki şiirleri, kendi ifadesiyle her söylediği irfân olan, ölü gönüllere aşk ve irfân veren şiirlerdir.


Eser, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Armağan Efendi’nin hayatı ve sanatına yer verilmiştir. Edebî kişiliği ve sanatının incelendiği bölümde şiire ve şaire dair görüşleri, etkisinde kaldığı şairler, şiirlerin üslup ve dil özellikleri tespit edilmiştir. İkinci bölüm incelemedir. Bu bölümde ilâhîler şekil, tür ve muhteva açısından incelenmiştir. İlâhîlerde geçen âyetler, hadîsler ve önemli sözler, ilâhîlerde adı geçen şahıslar; din, tarikat ve tasavvuf ile ilgili unsurlar, tipler ve kültür unsurları muhteva incelemesinin ana başlıklarını oluşturmaktadır. Üçüncü bölümde Armağan Efendi’nin ilâhîlerinin metinlerine yer verilmiştir. Dördüncü bölüm, Armağan Efendi’nin halîfesi Beyşehirli Seyyid Mustafâ Efendi’ye ayrılmıştır. Bu bölümde kısaca Mustafâ Efendi ve sanatı hakkında bilgi verilmiş, ardından üç yazmada tespit ettiğimiz otuz ilâhîsinin metinleri alınmıştır.