Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı (1923-1938)

Çalismaya konu olan on bes yillik dönem, mimarligin olusumundaki etmenlerden biri olan ekonomik yapinin önemi göz önüne alinarak iki farkli ekonomi politikasinin sürdürüldügü 1923-1932 liberal ekonomi yillari ve 1932-1938 devletçi ekonomi politikasi yillari olarak iki dönem içinde ele alinmis ve bu süreler mimarligi ekonomik ve sosyo-kültürel gelismeler dogrultusunda incelenmeye çalisilmistir. Osmanli mimarliginin gelismesine kisaca deginilerek girilen konunun bu iki ana bölümünün her birinde dönemlerin ekonomik, sosyal ve kültürel yapisi tanitilmis, mimarliktaki üslûpsal gelismelerle kamu ve konut yapilarinin genel nitelikleri konu edilmistir.1923-1932 döneminde Cumhuriyet’in ilk yillarinin bayindirlik sorunlarini, o yillarda egemen olan ilk ulusal mimarligin üslûpsal özellikleri izlemis, dönem içinde insa edilen kamu yapilariyla konut mimarligi üzerinde durulmustur. 1932-1938 dönemi mimarliginda yabanci akimlar ve yabanci mimarlarin egitim ve uygulamada etkinlikleri görüldükten sonra, yerli mimarlar elinde dis etkilerle gelisen uluslararasi üslûpla, çagdas ülkelerde ve Türkiye’de görülen biçimsel neo-klasik üslûbun özellikleri incelenmis, 1930’larda ortaya çikan ve ikinci ulusal mimarlik akimini olusturacak olan, ilk dönemden farkli kosullar irdelenmistir. Nihayet, kapsanan yillar içinde ülkenin geçirdigi ekonomik ve sosyo-kültürel gelismelerin mimarlik alanina yansimasi sonucu iki dönemde izlenen fonksiyonel ve üslûpsal gelismeler ve farklilasmalar degerlendirilerek genel nitelikleriyle özetlenmistir. Artan konut açigina karsin soruna çözüm bulunamadigi her iki dönemde yapi teknolojisinin düzeyi, sorunlari ve gereksinmeleri konu edilmis, dönemin önemli mimarlarindan ve yapitlarinin kalici özelliklerinden kisaca söz edilmistir. Ülke ekonomisine uygun, yerli olanaklarla yaratilabilecek ulusal olan bir mimarlikla sonuçlanamamasina karsin, bu dönemlerin Tür mimarliginin gelisme süreci içinde önemli bir yer tuttugu sonucuna varilmistir.