Faşizmin Etkisinde Türkiye'de Sinema (1939-1945)

“Türkiye’de sinemalarda irkçi-milliyetçi ve fasizan filmler gösterildiginde ilk bilinçli tepkileri Orhan Selim ve Mümtaz Osman takma adlari ile yazilar yazan Nazim Hikmet vermistir. 1930-50 yillarinda Cemil Filmer’in bir anisi, Türkiye sinemasinda fasizmin etkisini anlamak açisindan ögreticidir. Alman konsoloslugundan gelen rütbeli kisiler fasizmi elestiren filmleri gösterdigi için Cemil Beyi ofisinde tehdit etmisler. “Tanklarimizla geldigimizde seni caddenin ortasinda ibretlik diye asariz” demislerdir. “Almanlar tanklariyla Türkiye’ye geldiginde, ben ofisimde olmayacagim, cephede direnis hattinda ele geçirirlerse bilmem” yanitini alip gitmislerdi. Ikinci Dünya Savasi modern anlamda sag ve sol terimlerinin netlestigi yillardi, bu yillar çok önemlidir; bir daha fasizm bu ülkeden hiçbir zaman silinememis, hatta giderek merkeze yaklasmistir. ?Sinema bir kez daha yirminci yüzyilin anlasilmasindaki merkezi yerini ve kültür içindeki basat konumunu gösteriyor; Fasizmin Etkisinde Türkiye’de Sinema, sinema-ideoloji-siyaset düzleminde döneme ve Türk sinemasina isik tutuyor.Zahit Atam