“I?ktidardan gelen yekpare... ve... sistematik bir dıs¸lama olmadıg?ı gibi,
iktidarın kendi deg?erleriyle o¨rtu¨s¸meyen tu¨m halk kesimlerine kars¸ı u¨rettig?i
politikalarını tam anlamıyla uygulama kudreti bulunmuyordu. Ancak
eski rejimden gelen ayrıcalıklarını koruyan ve tas¸radan uzak yas¸amakta
olan o¨nde gelen mu¨tedeyyin kis¸iler de, tıpkı Kemalist iktidar gibi, tas¸raya
baktıklarında halkın kendi yas¸am tarzını muhafaza etmeye do¨nu¨k
tes¸ebbu¨slerini go¨rmez ya da go¨remez.”
Kitap adını, erken Cumhuriyet do¨neminde tekkesine “karıs¸ılmaması” ic¸in
s¸apkayla gezen bir s¸ıhtan alıyor: Fo¨tr S¸apkalı S¸ıh. Bu, o do¨nemde resmen
yasaklı olan dini^ pratiklerin, muhtelif taktiklerle peka^la^ su¨rdu¨ru¨lmu¨s¸
oldug?una da is¸aret ediyor.
I?lbey C.N. O¨zdemirci, c¸alıs¸masında, Cumhuriyet’in seku¨lerles¸me siyasetinin
hem o¨rgu¨tsel yetersizlig?i bakımından hayata gec¸irilemedig?ini; hem de
asıl o¨nemlisi, tas¸rada c¸es¸itli uyarlama, oyalama veya deyim yerindeyse
“c¸alıyı dolanma” taktikleriyle gec¸is¸tirildig?ini anlatıyor. O¨zdemirci, erken
Cumhuriyet’in seku¨lerles¸me deneyiminin, “Kemalist iktidar” ile “dindar halk
kesimleri” arasında, veya “merkez” ile “c¸evre” arasında uzlas¸maz bir c¸elis¸ki
kalıbıyla anlas¸ılamayacag?ı kanısında.
Fo¨tr S¸apkalı S¸ıh, devlet-toplum ilis¸kilerine tas¸radan bakmanın analitik
olanaklarını ortaya koyması bakımından da o¨nemli. Tas¸rayı tamamen tabi^
konumda, tas¸radaki akto¨rleri tamamen pasif ve gu¨c¸su¨z olarak tasavvur
etmenin yanlıs¸lıg?ını go¨steriyor. Keza, seku¨lerles¸me bag?lamının dıs¸ında,
genel olarak, popu¨ler gu¨ndelik direnis¸ stratejilerine dair deg?erli bir
malzeme sunuyor.
Yazar Adı
İlbey C.N. Özdemirci
Renk Bilgisi
karışıkçokrenkli