Genel Muhasebe İlkeler ve Uygulamalar

Toplumu ilgilendiren hiçbiir uygulama kuralsiz olamaz. Muhasebenin de uygulanabilmesi için birtakim genel kurallar mevcuttur. Bu kurallar uluslararasi boyutta ve son 150 yilda yavas yavas olusmus, muhasebeuygulamasinda genel çerçeveyi çizen ve bu nedenle adina “Genel Kabul Görmüs Muhasebe Kavramlari” denilen (Generally AcceptedAccounting Principles) kurallardir.Avrupa ülkeleri ve ABD, sanayilesme sürecinden sonra, muhasebe uygulamasinda da oldukça asama kaydetmislerdir. Bu ülkelerde muhasebe alaninda bilgili insan yetistirmek ve isletmelerin muhasebe süreçlerinde bunlari kullanmak amaciyla birçok meslek örgütü kurulmus, egitim ve uygulama faaliyetlerine baslamistir. Bu örgütlerin temel amaci, muhasebe alaninda mesleki bilgi ve ahlaki ilkelerle donatilmis insanlari yetistirerekbunlarin isletmelerce istihdam edilmesini saglamaktir. Dogal olarak her muhasebe örgütü yetistirdigi elemanlarin belirli temel ahlaki kurallar çerçevesinde çalisabilmesi için kendilerince birtakim kurallar dagelistirmislerdir. Ondokuzuncu yüzyildan itibaren birbirinden bagimsiz çesitli muhasebe örgütleri tarafindan ortaya konulan bu kurallarin her bir örgüt tarafindan ayni sekilde benimsenmis olanlari, 20. yüzyilda “genel kabul görmüs muhasebe kavramlari” olarak benimsenmistir. Bu kavramlar tüm gelismis ülkelerde oldugu gibi ülkemizde de muhasebe uygulamalarina yön veren kavramlar olarak kabul edilmistir. Özellikle muhasebe standartlarinin gelistirilmeye çalisildigi günümüzde, bunlar giderek daha da önem kazanmaktadir. Bu kavramlardan en önemlileri asagida açiklanmaktadir.a. Sosyal Sorumluluk Kavrami: Bireylerin ve kurumlarin topluma karsi belirli sorumluluklari vardir. Bu sorumluluklar genel olarak “sosyal sorumluluk” olarak ifade edilirler. Ancak kurumlarin, özellikle de isletmelerin topluma karsi olan sorumluluklari daha genis bir etki alanina sahiptir. Örnegin bir isletmenin kuruldugu ve faaliyet gösterdigi bölgenin insanlarini istihdam etmesi; topluma faydali yatirimlar yapmasi; suyuhavayi- topragi kirletmeyecek sekilde üretim yapmasi; varsa neden oldugu kirliligi önleyecek tedbirleri almasi; sosyal faaliyetlerin düzenlenmesine maddi destek saglamasi ve benzeri çabalarin tamami sosyal sorumluluk olarak ifade edilebilir. Ancak yukarida sayilanlarin tamami farkli açilardan bakildiginda sosyal sorumluluk olarak belirtilse de, burada kastedilen sosyal sorumluluk biraz farklidir. Bu kavramlar arasinda yer alan sosyal sorumluluk, isletmenin muhasebe sistemi araciligiyla topluma karsi sorumlulugunu ifade eder. Bir baska deyisle, isletmenin ticari-üretim vb. faaliyetleri sonucu ortaya çikan finansal bilgileri dogru ve dürüst bir sekilde muhasebe sistemi içerisinde kayda geçirip, ödemesi gereken vergiyi tam ve eksiksiz olarak ödemesidir. Kisaca isletmenin en önemli sosyal sorumlulugu, vergisini dürüst tespit edip ödemesidir.b. Kisilik Kavrami: Kisilik canli cansiz tüm varliklarin hayatin içerisinde yer alabilmesi, hayatin bir parçasi olabilmesi ve kendilerinden yararlanilabilmesi açsindan çok önemli bir kavramdir. Bu çerçevedeisimler, varliklara kisilik kazandiran en önemli etkenlerdir. Örnegin bir cografi bölgeyi, bir ev adresini, bir insani veya herhangi bir varligi tespit ve teshis edebilmek, onlara verilen isimler yardimiyla mümkünolmaktadir. Iste bu nedenle tüm isletmeler de ticari hayatta yer alabilmek ve varliklarini sürdürebilmeleri için bir isme, yani kisilige sahip olmalari gerekmektedir. Kisilik kavrami bu nedenle bir isletmenin kendini kuran sahip ya da ortaklarinin disinda ayri bir kisiliginin (isminin) olmasi anlamina gelmektedir. Bu kisilik sayesinde isletmeler mal alip satabilir, borçlanip alacaklanabilirler. Bu çerçevede isletme isimleri ve ürün markalari kisilik kavrami ile ortaya çikmistir denilebilir.