İbret Taşı

Bas kaldiran pasalarin, basarisiz sadrazamlarin kesilen baslarinin yerlestirildigi Ibret Tasi, Osmanli Imparatorlugu’nun baskentinde ürkütücü bir simge olarak yer almisti. On dokuzuncu yüzyilin baslarinda Yanya Valisi olarak hizmet eden, ancak kendi nüfuzunu artirarak padisaha bas kaldiran Tepedelenli Ali Pasa, Arnavut halkina bir devlet vermeye niyetliyken, Saray pasanin kafasini Ibret Tasi’nda görmek istiyordu. Halklarin kimliklerinin silinmesi amaciyla kurulan idari rejim yasami issizlastirdikça zalimlik tiyatrosu tek gösteri halini alacakti. Puslu Balkan topraklarinda dolasan dedikodular ve rüyalar, insanlarin kaderlerini belirlemekte, mülkiyetin paylasiminin özgürlükten çok daha önemli oldugunu fisildamaktaydi.Arnavutluk’taki Osmanli geçmisinin izlerini süren Ismail Kadare, Ibret Tasi’ni yazdigi yetmisli yillardaki komünist düzenle de alegorik baglar kurarak, Kafka’yi aratmayan fantastik bir kabus bürokrasisi yaratiyor. Duraklama dönemindeki Osmanli Imparatorlugu’nun batiya yöneldigi modernlesme sürecinde gerçekten yasanan olaylar üzerine oturttugu romaninda devletlerin idarecilerine, memurlarina ve halklarina dair hep geçerli zorbaca yaklasimlarinin minyatürünü isliyor.Osmanli’nin derin izler biraktigi Arnavutluk’un yasayan en büyük yazarindan önemli bir dönem romani.