İngiltere'de Devrim Çağı (1603-1714)

“Muzaffer devrim” olarak anilan Ingiliz Devrimi, bir yüzyil boyunca devam eden siyasal, dinsel, iktisadi ve kültürel bir dönüsüm sürecine yayilir. Bu süreçte Kral’in ve parlamentonun rolü, siyasal çatismalar içinde tekrar tekrar farkli sinirlar içine alinir. Siyasal alani belirleyen iktisadi mücadelelerin, dinsel ayrismalarin, sinifsal taleplerin, kültürel itirazlarin biçimlendirdigi sinirlardir bunlar. Kral’in idam edildigi, hanedanin degistigi, Katolikler ve Protestanlar arasinda dinsel kavganin yükseldigi, toprak ve tarimdan gelen iktisadi gücün sanayi ve ticaret karsisinda geriledigi, siniflarin yeniden biçimlendigi bir çaga tanik oluruz. Christopher Hill bu eserinde, 1603-1714 arasinda yasanan dönüsümün farkli etaplardaki aktörlerini; bireylerin arzu, hesap ve çikarlarini; toplumun talep, reaksiyon ve beklentilerini ayni tablo üzerinde en ince ayrintisina kadar resmederken, ayni zamanda Ingiliz Devrimi olarak anilan sürecin tarihsel önemini de hassas bir sekilde tartisiyor. “17. yüzyil Ingiliz Devrimi sik sik ve bereketli bir sekilde 1789 Fransiz Devrimi’yle karsilastirilmistir. Ama aralarinda önemli bir fark vardir. Fransa’da ekonomik ve siyasal bölünmeler, kabaca toplumsal bölünmelere denk düsüyordu: Ayricaliklari olmayan Üçüncü Tabaka (Third Estate) aristokrasiye ve monarsiye karsiydi; aristokrasi ticaret ve sanayide rol oynamiyordu. Ama Ingiltere’de pazar için yapilan yün, kumas ve tarim üretimi egemen sinifin kendisini bölüyordu: Pek çok beyefendi ve hatta asilzade, bir Fransiz soylusu için söz konusu olmayacak, ekonomik faaliyetlerde bulunuyordu. (...) Ingiltere’deki bölünme, gentry ve asilzadeler karsisinda Üçüncü Tabaka’nin bulundugu bir bölünme degildi; ülke ve saray arasindaki bir bölünmeydi.”