İnsan-Mekan İlişkisi Bağlamında Yaşlı Dostu Mekanlar

Kent, içinde barındırdığı mikro ve makro mekânlarla birlikte bireylerin, toplumsal hayat, etkileşim ve iletişimlerinin gerçekleştirilmesine fırsat veren büyük bir sahnedir. Bu sahneye adını veren genel olgu olan ‘mekân’, genel kanının aksine; durağan ve statik değil, değişken ve dinamik bir olgudur. Bu dinamikliğe ilham veren ise; ‘mekan’ın hizmet verdiği bireylerin talepleri, etkileri ve katılımlarıyla birlikte sürekli olarak kendini yeniden üretebilen bir kavram oluşudur.Bu nedenle bireylerin yaşam alanlarını oluşturan mekanların; bireylerin toplumsal ve mekânsal hayata katılım düzeylerindeki fırsat eşitliği ve ulaşılabilirlik birçok araştırmanın ana konusu olmuştur.

Demografik yapı içinde artan yaşlı nüfusunun, toplumsal hayattaki önemine rağmen ihmal edilmesi nedeniyle sosyal politika çalışmalarının odak noktası hâline gelmiştir. Tüm bireyler gibi yaş almakta olan bireyler için de, temel hak olan sosyal katılım ve iletişimin desteklenmesinin yanı sıra psikolojik, mekânsal, kültürel ve sosyo-ekonomik açılardan da güçlendirmesini öngören aktif yaşlanma kavramı, son zamanlarda öne çıkarak, sosyal politikanın ve diğer disiplinlerin de yönlendirici bir kavramı olmuştur.

Yaş dostu mekânların üretilmesi için hazırlanan makro mekân önerileri; kentsel dönüşümle birlikte dış mekânlar, ulaşım ağları, kamusal alanlar, alışveriş mekânları, parklar ve sağlık hizmetleriyle ilgili iyileştirmeler olarak yer alırken, mikro mekânlarla ilgili olarak ise; kapalı alışveriş mekânları, aile yanında ve kurum bakımında yaşayan yaşlı bireyler için konut ve barınma önerileri, yaşlı kullanım referansıyla yapılacak imar düzenlemeleri yer almaktadır.

Yaş alan bireylerin daha etkin bir toplumsal hayat katılımları için; sosyal ve mekânsal planlama düzenlemeleri hedeflenerek, makro ve mikro mekân önerileri de mimari tasarım görselleri olarak hazırlanmıştır.
Yaş alanların gereksinimleri göz önünde bulundurarak, kentsel yenileme çalışmaları ve mekânsal tasarım sürecinde sosyal politikaların da söz sahibi olmasını hedefleyen yeni bir bakış açısı sunmak amacıyla çalışma gerçekleştirilmiştir.