Jose Ortega Y Gasset’de İnsan Ve Tarih Felsefesi

Ispanya’nin önemli varolusçu filozoflarindan Jose Ortega y Gasset (1883 - 1955), düsüncelerini ortaya koyarken toplumunun ve çaginin olaylarindan etkilenmistir. “Ben, ben ve ortamimin toplamiyim, ortamimi kurtaramazsam kendimi de kurtaramam“ diyen Ortega, sorumlu bir aydin olarak, ülkesi Ispanya’da yasanan toplumsal, kültürel ve siyasal sorunlarin çözümü konusunda bir takim önerilerde bulunmus ve çok sayida eser kaleme almistir. Ortega y Gasset’ye göre çagin insaninin görevi,dünyayi aklin degil, yasamin bakis açisina göre yeniden düzenleme yolunda ugrasmaktir. Çünkü insan yasami kökten bir gerçekliktir. ve bütün diger gerçeklikler bu gerçeklige dayanir. Yani diger gerçeklikler, ancak kökten gerçeklik olan insan yasami ile baglantili oldugu zaman bir anlam ve degere sahiptir. Öte yandan Ortega’ya göre, “insanin dogasi yoktur, onun tarihi vardir“. Öyleyse insan hakkinda dogru bilgi olanagi ancak tarih araciligiyla mümkündür. Tarih, geçmisi yeniden yasamak ve geçmise yeniden can vermektir. Dolayisiyla tarihi bir “mumyalar müzesi“ olmaktan çikarmamiz gerekir. Tarih çalismalari, geçmiste kalan herhangi bir seyi gerçekten anlayabilmemizi sagladigi gibi, ondan yansiyan isikla bugünümüzü ve yarinimizi da aydinlatmalidir. (Tanitim Bülteninden)