Kaygılı Kuşak

Tehlikeye Atıyoruz?

Akıllı telefonların, sosyal medyanın ve büyük teknoloji endüstrisinin çağında gençliğin ruh sağlığındaki çöküşü inceleyen, kuşakların çizgilerini netleştiren ve hem daha sağlıklı hem de daha özgür bir çocukluğun planını çizen, herkesin okuması gereken bir eser.

Dengeyle veya iyileşmeyle geçen on yıldan uzun bir sürenin ardından ergen ruh sağlığı 2010’ların başında aniden kötüleşmeye başladı. Depresyon, anksiyete, kendine zarar verme ve intihar oranları keskin bir yükselişe geçti, hatta pek çok ölçümde iki kattan fazla artış gösterdi. Peki, neden?

Sosyal psikolog Jonathan Haidt, Kaygılı Kuşak kitabında pek çok ülkede gençler arasında aynı zamanda başlayan ruh hastalığı salgınıyla ilgili gerçekleri açıklıyor. Ayrıca çocukluğun doğasını inceliyor ve çocukların becerikli, kendini geliştirmiş, olgun yetişkinler olmak için neden oyun oynamaya ve bağımsız keşfe ihtiyaç duyduklarını anlatıyor. Haidt oyun temelli çocukluğun 1980’lerde nasıl çöküşe geçmeye başladığını ve nihayetinde 2010’ların başında telefon temelli çocukluğun gelişiyle nasıl yok olduğunu gözler önüne seriyor. Çocukluğun Büyük Ölçüde Yeniden Yapılandırılması olarak adlandırdığı bu sürecin çocukların sosyal ve nörolojik gelişimlerine bir düzineden fazla mekanizmayla nasıl müdahale ettiğini uykusuzluktan dikkat bölünmesine, bağımlılığa, yalnızlığa, sosyal kıyasa ve mükemmeliyetçiliğe kadar her açıdan ele alarak anlatıyor. Sosyal medyanın neden kız çocuklara erkeklerden daha fazla zarar verdiğini ve erkek çocukların neden gerçek dünyadan sanal dünyaya kendileri, aileleri ve toplulukları için felaket sonuçlar yaratacak kadar çekildiğini izah ediyor.

En önemlisi de Haidt açık bir eylem çağrısında bulunuyor. Bizi tuzağa düşüren kolektif eylem problemlerini teşhis ediyor ve özgür kalmamızı sağlayabilecek dört basit kural öneriyor. Ebeveynlerin, öğretmenlerin, okulların, teknoloji şirketlerinin ve hükûmetlerin bu ruh hastalığı salgınını sona erdirmek ve daha insancıl bir çocukluğu yeniden mümkün kılmak için atabileceği adımları açıklıyor.

Haidt kariyerini siyaset ve din nedeniyle kutuplaşmış topluluklar, kültür savaşlarının yaşandığı kampüsler gibi en zor durumlarda verilerle desteklenen gerçekleri dile getirerek geçirdi, şimdi de sıra Z kuşağının karşı karşıya kaldığı acil halk sağlığı sorununda. Onun çocuklarımızı ve kendimizi telefon temelli hayatın psikolojik hasarından korumakla ilgili bulgularını göz ardı edemeyiz.


New York Times ve Sunday Times Çoksatanı • Wall Street Journal: 2024’ün En İyi 10 Kitabı • New York Times ve Washington Post: Dikkat Çeken Kitaplar • Barack Obama’nın 2024’teki Favori Kitaplarından Biri • Bill Gates’in 2024’teki Kitap Önerilerinden Biri • TIME: 2024’ün Mutlaka Okunması Gereken 100 Kitabı • Economist, New York Post ve Town & Country: 2024’ün En İyi Kitabı • 2024 Goodreads Choice Ödülü: Yılın Kurgu Dışı Kitabı • PEN Edebiyat Ödülleri Finalisti • Times, Financial Times ve Independent: Yılın Kitabı


“Jonathan Haidt psikolog kılığına girmiş bir modern zaman kâhini âdeta. Bu kitabında bizi telefon temelli çocukluğun tehlikelerine karşı uyarıyor ve hepimize daha parlak bir geleceğin yolunu gösteriyor.”
Susan Cain, Sessiz’in yazarı

“Bu kadar çok çocuğun neden iyi durumda olmadığı ve gidişatın nasıl düzeltileceği konusunda acilen okunması gereken düşündürücü bir eser. Haidt oyun temelli çocukluktan telefon temelli çocukluğa geçişin ruh sağlığına ve sosyal gelişime büyük bir zarar verdiğine dair güçlü bir argüman sunuyor.”
Adam Grant, Gizli Potansiyel’in yazarı

“Her ebeveyn elindeki işi bırakıp derhâl bu kitabı okumalı. Jonathan Haidt bugün dünyadaki en önemli psikolog, Kaygılı Kuşak da şu anda çocuğunuzun hayatını yeniden şekillendiren durumla ilgili en önemli kitap.”
Johann Hari

“Haidt teknoloji ve yeni nesil konusunda mevcut kriz durumuna nasıl geldiğimizi gösteriyor ve araştırmalarda test edilmiş pratik çözümler sunarak ebeveynlere, topluluklara ve hükûmetlere durumun nasıl değişebileceğini gö