Konstantiniyye Seyahati

1851’de Moby Dick’i yayımladıktan sonra Herman Melville hemokurlarını hayal kırıklığına uğratan kimi yeni eserleri dolayısıyla“başarısız yazar” olarak adlandırılmaya başlanmış, hem deiçinden çıkılmaz bir buhran dönemine girmiştir. Bir süre sonraeşi Lizzie Shaw Melville’in yardımıyla Akdeniz ve Avrupa’yıiçeren bir “büyük tur”a çıkar. 11 Ekim 1856 tarihinde önceLiverpool’a varır, oradan Akdeniz ve “Kutsal Topraklar”ıkapsayan bir seyahat gerçekleştirir. 20 Mayıs 1857’de sonaeren altı aylık bir seyahattir bu. Başta epik şiiri Clarel olmaküzere kimi şiirlerine ilham veren “Kutsal Topraklar”ıziyaretinden önce yaklaşık bir ay Konstantiniyye’yi (İstanbul)gezer. 19. yüzyılın ikinci yarısında yaşanacak birçok büyüktoplumsal hadiseden önce başkentin zengin kozmopolitkimliğine, “kendi halinde” yaşayışına ve doğasına hayran kalanMelville, günlüğüne birbirinden önemli gözlemlerini not eder.Elinizdeki Konstantiniyye Seyahati başlıklı bu kitap, seyahatin19 Kasım 1856-22 Aralık 1856 tarihleri arasındaki kısmındanoluşuyor. Üstelik Melville’in tanık olduğu İstanbul’a dair dönemgörselleri eşliğinde.“Sedir ve servi başkentin yegâne ağaçları. — Servi adeta yeşil birminare ve taş minarelerle uyum içinde. Belki de minarenin şekliserviden alınmıştır. Yaşam ve ölümün iç içeliğini ifade ediyor koyurenk ağaçlarla açık renk minare külahlarının birbirine karışması.— Boğaz’ın dini bayramdaki görünüşü. —Papatyaların uçlarındaseher kızıllığı, çıktıkları toprağın kendisi kırmızı. — Köşkler,çeşmeler. Dışarıda böylesine telkâri, böylesine nefis ve masalımsıyapılar görünce insan şaşırıyor.