Mesnevi'de Tasavvufi Tefsir

Mevlânâ’nin saheseri Mesnevî, yazildigi XIII. Yüzyildan beri insanlik için isik saçmaya; Müslim veya gayr-i Müslim, kim olursa olsun, kendisine yönelen herkese, kabiliyet ve istidati ölçüsünde faydali olmaya; her kesimden insanin manevî dertlerini, psikolojik sorunlarini dindirmeye; sevgi, hosgörü ve ilahî aski tattirmaya devam etmektedir.Mevlânâ, bu eserinde Kur’ân âyetlerini yorumlarken, insan-biçimci bir üslup kullanmistir. Süphesiz bu metot, bizzat Kur’ân’in da kullandigi bir üsluptur. Bu metot mutlak, görünmeyene ve soyut manevî konulara sembol ve simgelerle göndermelerde bulunarak, madde ötesinin de ma‘kul oldugunu göstermeye çalisir. Bu çalismada, Kur’ân âyetleri referans alinarak Mesnevî’deki tasavvufî konular tasnif edilip bir araya getirilmeye çalisilmistir. Çalismanin tasavvufla ilgili kismi ise iki bölüm halinde ele alinmistir. Birinci Bölümde Mesnevî’de tasavvufî muhtevâ ve bu muhtevâ ile ilgili Kur’ân âyetlerinin degerlendirilmesi; Ikinci Bölümde ise ahlâkî konular, ahlâk-i seyyie ve ahlâk-i hamîde basliklari altinda tasnif edilip degerlendirilmistir. Mesnevî’de bu konular belli bir sistem içerisinde ele alinip incelenmediginden, konular çesitli tasavvufî mevzular basligi altinda siniflandirilmistir. Bu tasnif yapilirken, Kur’ân âyetleri referans alinarak konu basliklari olusturulmustur. Bu konular islenirken, önce terimlerin kelime ve istilah manalari aktarilmis, sonra bazi mutasavviflarin görüslerine deginilip, Mevlânâ’nin isârette bulundugu âyetin meâl ve yorumu verilmeye çalisilmistir.