Müştak-ı Bitlisi Hayatı, Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı

Müstâk-i Bitlisî ya da daha bilinen adiyla Müstâk Baba, 19. yüzyilin baslarinda Bitlis, Erzurum ve Istanbul’da yasamis ve Kâdirî Tarîkati içinde Müstâkiyye subesini kurmus olan önemli bir mutasavvif, sair ve seyyahtir. Müstâk Baba, sadece yasamis oldugu dönemin dinî ve tasavvufî hayatini etkilemis bir sûfî ve ilim adami degil, ayni zamanda Istanbul’da saray halkina olan yakinligindan dolayi siyaseten de etkili olan bir sahistir. Bu çalisma sayesinde, hakkinda Dîvân’i ve Ankara siirinin tahlili disinda kayda deger akademik bir arastirmanin bulunmadigi Müstâk Baba’nin görüsleri incelenerek, hakkindaki ithamlar ve yanlis anlasilmalar giderilmeye çalisilmistir. Bu sebeple eserde, Müstâk Baba’nin tasavvuf anlayisi ortaya konularak, tasavvuf tarihindeki yeri ve etkisi vurgulanmistir. Eserde ayrica, Müstâk Baba’nin sairlik ve mûsikîsinaslik yönü de incelenerek maruz kaldigi iftiralara cevaplar verilmektedir.Kitabimizda Müstâk Baba’nin kavramlari, kendinden önceki tasavvuf ehlinden farkli olarak pratik hayattaki hissiyati da aktararak anlattigi görülecektir. Onun buradaki amaci, daha çok tasavvufun hâli ilgilendiren kismini ön plana çikarmak olsa gerektir. Zîrâ sûfiler, yasadiklari manevî tecrübeyi ya da bu tecrübenin ilmî içerigini kelimelere dogrudan dökmenin zorlugunu çesitli vesilelerle vurgulamislardir. Bu açidan Müstâk Baba daha çok hâl diliyle konusmayi tercih ariflerdendir.