O Zamanlar 1920-1923

Bu kitapta toplanan yazilara “O Zamanlar” denmesi, kiymetin yazilarda degil yazilan zamanlarda görülmesindendir.“Millî Mücadele”, “Istiklâl Savasi” gibi adlar ve­rilen o üç dört yillik zaman bütün mazide yoktu; çünkü Türk milleti bütün mazisinde felâketin o kadar sonsuzuna düsmemisti ki o kadar sonsuz bir sahlanis firsati eline geçmisti diyebilelim....Refahla saadeti karistirmamali; birincisi gövdenin, ikincisi ruhun hakki. Refahin en sonunda oluruz da saadetten nasibimiz olmaz. Saraylar içinde muztarip hükümdarlar ve kulübeler içinde mes’ut yoksullar görünüsü bundan ileri gelse gerek. Tas çatlasa bu gövdeye ne üç yudum fazla içirebilir; ne üç lokma fazla yedirebiliriz. Fakat ruhun ufuklari...Seyh Galib’in:“Bir sulesi var ki sem’-i câninFânusuna sigmaz asümanin”demesi yalniz en renkli bir siir degil, ayni zamanda en yüksek bir hakikattir. O zamanlarin ulviyeti içinde ruhlar fanuslarina sigmayan yakut alevli mesalelere dönmüstü. Ne paye, ne ikbal; bu dünyada ruhlarin bu sehrayininden daha güzel bir sey olamaz.Bu yazilari, beni o zamanlara erdirmis ve o zamanlarin içinde yasatmis olan talihime sükrederek topladim. O zaman yazilan bu yazilar, bir bakima göre, konusmaktan ziyade haykirir; bu, hiddetimizdendi. Bir bakima göre de bu yazilar, dudagini kimildatip hançeresinden sesler çikararak bir seyler söylüyormus gibi göründügü halde bir sey söyleyemeyen dilsizlere benzer; bu, aczimizdendir. Zaten büyük heyecanlar insani dilsiz edermis. Istiklâl cengi zamanlari ise heyecan degil humma idi.