Okumadığımız Kitaplar Hakkında Nasıl Konuşuruz

Umberto Eco’nun ahbabi, çok cins, çok zeki Fransiz denemeci Pierre Bayard, hepimizin merak ettigi soruya yanit veriyor: Okumadigimiz Kitaplar Hakkinda Nasil Konusuruz?Parisli Fransiz edebiyati profesörü, yetenekli bir sarlatan, bir edebiyat martavalcisi ve profesyonel bir “okumaz.” “Akademik düzeyde edebiyat egitimi verdigimden,” diyor pismanlikla, “aslinda çogunlukla kapagini bile açmamis oldugum kitaplar hakkinda yorum yapmaktan hiçbir zaman kaçamadim.”Bayard, entelektüel dünyada, üzerine konusulmasi en az ekonomik durum ya da seks hayati kadar tabu haline gelmis bir konuyu ele aliyor; kliseleri yerle bir ederek hem sürekli okumak zorunda olanlarin içini rahatlatiyor hem de “okumama”nin aslinda yaratici bir eylem oldugunu, birbirinden çarpici örneklerle kanitliyor.Joyce ya da Proust hakkinda iki çift laf edebilmek için bu kitaplari sonuna kadar (hatta hiç!) okumaya gerek olmadiginin, önemli olanin tek tek kitaplardan çok, kitaplar arasindaki baglami, iliski düzenini kavramak oldugunun altini çiziyor. Bu tezi savunurken de, son derece özgün bir kodlama sistemi olusturuyor. Balzac, Valéry, Musil, Wilde, Eco gibi yazarlarin metinlerindeki “yaratici okumama” stratejilerini tek tek ortaya çikartarak, okumanin tarihinde kiskirtici bir yeni sayfa açiyor.“Kültür,” diyor kis kis gülerek, “bireysel cehaleti gizlemekle yükümlü bir tiyatrodur.”