Osmanlı Demokrasisinden Türkiye Cumhuriyetine

Osmanli’da hiç kimsenin kudret ve kuvveti “mutlak” degildi. Özellikle padisahlar denetim altindaydilar. Israfa ve sefahate meyleden padisahlar, ulema fetvasiyla hal’edilir, yani tahttan indirilirdi.Osmanli devlet sistemi, insani merkez alan ve insana deger veren, bugünkü anlayisa yatkin demokratik bir yapiya sahipti.Osmanli Devleti; insan, hayvan ve bitkiye yönelik hizmetler üreten büyük bir hayir kurumuna dönüsmüstü. Padisahlar bu büyük hayir kurumunun bir nevi garsonuydular.Padisahlar zaman zaman kiyafet degistirip halkin içine karismakta, talep ve degerlendirmeleri birinci elden almaya özen göstermekteydiler.Halk, padisahi, devlet ve hükümet adamlarini açiktan açiga tenkit etmek hakkina sahipti. Vaizler vaazlarinda, halk hatipleri meydanlarda tenkit hakkini kullanirken zabita müdahale etmezdi. Özgürce konusurlardi.Padisahlar din, dil, irk, mezhep ayirimi gözetmeksizin halkin hakkini hukukunu muhafazaya mecburdu.Bu ve benzeri daha pek çok uygulama Osmanli döneminde mevcuttu. Özetle Osmanli bütün bu icraatlari “demokrasi” adina yapmadi, demokratlik adina gerçeklestirmedi.Peki ya Osmanli sonrasi?Cumhuriyetimizin ilk yillarindan günümüze demokrasiyi, hak ve özgürlükleri milletolarak ne ölçüde tadabildik, ne kadar yasayabildik?Osmanli’nin halkina sagladigi hak ve özgürlükleri, hosgörü ve serbestligi nedenmumla aramaktayiz?Bu kitabi okurken Osmanli’nin kurdugu, hâkim kildigi ve uyguladigi demokrasi havasiniderin derin teneffüs edeceksiniz. Satirlar arasinda gezinirken zihniniz sürekli Osmanli’dangünümüze gidip gelecek, “Neydik? Ne olduk? Ne olmaliyiz?” sorusuna cevaplar arayacakve bulacaksiniz.