Osmanlı Modernleşmesi İktisadi-Siyasi Dinamikler ve Kırılmalar

Kendi cografyasinda, ait oldugu Türk-Islam medeniyetinin merkezî ve öncü gücünü olusturan Osmanli, bu medeniyetin düsüs trendine girmesiyle, Avrupa medeniyetinin çekim alanina girmistir. Türk toplumunun Batililasma ve Avrupa’ya ait olma serüveninin eskilere; iki asri askin bir süreye dayandigi bilinmektedir. Kendi özünü olusturan medeniyetin üretici ve kusatici enerjisinin tükenmesi, Osmanli’nin dikkatini yakin ve yükselen medeniyet olan Avrupa’ya çevirmistir. Özelde Avrupa’nin, genelde ise Bati düsüncesinin, üretim ve teknolojik kabiliyeti; Osmanli yeni döneminde ve yeni toplumsal dönüsümünde, çekici ve dönüstürücü güç olarak yer alacaktir. Avrupa Birligi uyum paketleri, kurumsal birlige üyelik anlaminda 1960’li yillardan sonraki tarihlere dayanmakla birlikte tarihsel kökleri Cumhuriyet dönemindeki inkilap hamlelerine ve Osmanli’daki islahat hareketlerine dayanmaktadir. Batililasma sürecinde yasanan ve hâlen yasanmakta olan sorunlarin temeline inildiginde, entegrasyonun önündeki engellerin ekonomik oldugu kadar kültürel ve tarihsel köklere dayandigi da söylenebilir. Hem Avrupalilarin hem de Türklerin geçmisle ilgili “tarih hafizasi” ve “tarih algilamasi” sorunu, asilmasi oldukça emek isteyen temel bir problem oldugu gibi, tarihsel canliligini da korumaktadir.