Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi 1500 - 1914

Osmanli Imparatorlugu’nun iktisadî tarihi genellikle malî tarih seklinde ele alinmistir. Bu yaklasimda devlet e devletin hazinesinin isleyisi, gelir ve giderlerin muhasebesi asil meseleler olarak incelenir. Iktisat, elinde idarî, siyasî, hukukî donanimlari olan yöneticiler tarafindan kullanilabilen ve sirrina erilemeyen bir araç olarak görülür. Osmanli Türkiye Iktisadî Tarihi 1500-1914’te Sevket Pamuk, bu tablonun aslî unsurlari olan insanlari taraf olduklari iktisadî iliskiler içine yerlestirerek imparatorlugun iktisadî tarihini öne çikariyor. Siradan insanlarin varolus kosullarinii direnislerini, devletle basetme pratiklerini izliyor. Osmanli toplumsal düzenini, toprak rejimini, belirli bir toplumsal kültürün iktisadî yapilari nasil algilayip, kendi gündelik hayati içinde nasil konumlandirdigini inceliyor. Kendi içindeki kirilmalara ragmen uzun dönemli bir iktisadî düzeni algilayislari kadar, esnafin, tüccarlarin ve köylülerin kendi hayatlarina dogrudan etki eden kararlar karsisinda nasil davrandiklarini ve toplumsal huzursuzluk dönemlerinde bu alglayis farklarinin sonuçlarini tartisiyor. Genis bir cografyaya yayilan imparatorlugun dört yüz yillik bir zaman dilini içerisindeki hareketli toplumsal hayatini akici bir diller anlatiyor. Kitap, tarihçilik ve tarih yazimiyla ilgili temel yönelimleri ve bu yönelimlerin Osmali tarihindeki izlerini tartisan bir giris yazisiyla açiliyor. Ardindan Osmalinin Kurtulus Döneminde iktisadî yapiyi belirleyen veya etkileyen birkaç ana baslik inceleniyor. Ikinci bölümde, 16. Yüzyilda Toplum, Ekonomi ve Devlet, ana basligi altinda, Anadolu’da tarim, tarimin vergilendirilmesi, kent ekonomisinde loncalarin konumu, krediler ve servetler ve devletin Osmanlinin iktisadî yapisi üzerindeki etkisi irdeleniyor.Üçüncü bölüm, 16. yüzyilin ikinci yarisinda Osmanli ekonomisini etkileyen dis dinamiklerden hareketle, Avrupa’da kapitalizmin canlanisini ve genislemesini ve bu degisimin Osmani ekonomisindeki etkilerini konu ediniyor. Dördüncü bölümde, 17. ve 18. yüzyillarin iktisadi bir gerileme olup olmadigi sorusu, bu dönemde Avrupa’daki iktisadi durgunluk, Osmanlida degisen güç dengeleri, savaslarin, mali bunalimin ve enflasyonun ekonomik olarak ne anlama geldikleri ve nelere sebep olduklari düsünülerek cevaplaniyor. Son bölümde ise küresellesen dünya ekonomisinde, Osmanli ekonomisinin durumu, yapilan reformlar, merkezilesme, bagimlilik ve büyüme meseleleri inceleniyor. Ögrenciler ve akademisyenler kadar Osmanli Imparatorlugu’nun tarihine merakli okurlar için de vazgeçilmez bir basvuru kaynagi.(Tanitim Bülteninden)