Osmanlı’da Siyasi Çözülme

Osmanli konusunda yapilan çalismalar ve belirtilen kanaatler, maalesef belirli pesin hükümlerden yola çikilarak ortaya konmaktadir. Yani, ya onu reddetmek ve belirli sistem kaliplari içerisinde hapsetmek veya herseyiyle benimsemek seklinde bir egilim bulunmaktadir. Osmanli’yi her seyiyle benimsemek isteyenlerin sayisi son derece azdir ve bu da belirli bir etki-tepki olayindan kaynaklanmaktadir. Ancak red olayi, son derece genis bir zümre tarafindan benimsenmektedir. Osmanli’yi Cumhuriyet rejimiinin bekasi ve hakliligi adina reddeden bir akimin öteden beri bilinmektedir. Fakat bu akimin içerisinde olan bazi ciddi arastirmacilar bile, ortaya koyduklari malzemelerle Osmanli’nin yüceligini sergilemektedirler. Diger yandan Osmanli toplum yapisini Marksist yaklasimlar içerisinde le alanlar, Osmanli sistemindeki ekonomik faktörleri ön plana çikartmak suretiyle bu büyük kültür ve medeniyeti, materyalist degerlere ve sinif mücadelelerine oturtmak düsüncesindedirler. Bir üçüncü reddiye ise, kendilerini Islamci çerçeve içerisinde görenlerden gelmektedir. Bunlar da degisik kaynaklara dayanarak Osmanli’yi seriat ölçüleri içerisinde ele alip, onun varligini saltanat ve zulme dayali bir yönetim olarak göstermek çabasi içindedirler. Kanaatimizce mesele; hissiyattan uzak, ilmi ve objektif verilere dayanarak bir degerlendirme yapamamaktan ileri gelmektedir. Gerçekte ise, Osmanli’nin hukuki ve siyasi sistem olarak en belirgin kaynaginin Islam oldugunu görmekteyiz. Bu böyle olmasina karsilik, çesitli dönemlerde padisah veya diger devlet adamlarinin etkisiyle bu sistemin bazi prensipleri ihlal edilmistir. Veya denilebilir ki, Osmanli, kurulus olarak Islam’in öngördügü müesseseleri tamamen yerine getirememistir. Bütün bunlara ragmen; Osmanli Islam kültür medeniyetinin son büyük temsilcilerindendi. Elinizdeki bu eser, bir medeniyet degisiminin tahlilidir.(Arka Kapak)