Psikanaliz ile edebiyat arasinda nasil bir iliski vardir? Psikanalitik elestiri nasil bir yol izler? Peter Brooks, edebi anlatilar ile psikanaliz arasindaki etkileyici iliskileri inceleyen bir elestirmen. Freud’un cinsel arzu ve anlatisal olay örgüsü ile erotik ve estetik biçim arasinda bir analoji oldugu yönündeki varsayimini temel alan Brooks, edebiyati insan varolusunun temel bir parçasi olarak kabul ediyor. Brooks’a göre, “insana düsen hisse”nin ortaya çikarilmasi için yazarin, okurun ya da kurmaca karakterlerin degil, kelimenin tam anlamiyla edebiyatin biçimini incelemek gerekir.
Brooks, psikanalitik elestiri fikrinin getirdigi “metne ve retorige dayali” kavrayisla beraber arzunun vurgulanmasiyla sekillenen dinamik bir anlatibilimi öne çikararak, modern anlatida biçimin gelismesi için daha eklektik ve üretken bir yaklasim öneriyor; anlatibilimin gerekli fakat sinirli terminolojisini psikanalizin zengin ve daha çagrisimli diliyle destekliyor.
Psikanalizin hastasi gibi metnin okuru da yorumlama ve yapilandirma eylemi içinde, teslim oldugu aktarimsal dinamik tarafindan degistirilmis bir halde bulur kendini. Metin ve okur arasindaki hareket sirasinda anlatilan hikâye bir fark yaratir.
Psikanaliz ve Hikâye Anlaticiligi, psikanaliz ile edebiyat arasindaki zengin baglantilarin açik bir anlatimla ve örneklerle ortaya kondugu, indirgemelerden ve genellemelerden uzak, saf bir edebiyat kurami örnegi.
Peter BrooksHarvard, Texas, Kopenhag, Bologna, Georgetown, Stanford, Oxford, Virginia ve Princeton üniversitelerinde ders vermis, Yale Üniversitesi’ndeki Whitney Humanities Center’in kurucu direktörlügünü üstlenmistir. Disiplinlerarasi çalismalar yürüten Brooks, edebiyat kurami, Fransiz ve Ingiliz edebiyati, özellikle 19. ve 20. yüzyil romani, hukuk ve psikanaliz gibi farkli alanlarda eserler vermistir. Makaleleri New York Times, New York Review of Books, The New Republic, Times Literary Supplement, The Nation, Critical Inquiry, New Literary History, Yale Law Journal, Boston University Law Review gibi önemli dergilerde yayimlanan Brooks’un öne çikan çalismalari sunlardir: The Novel of Worldlines (1969), The Melodramatic Imagination (1976), Reading for the Plot (1984), Body Work (1993), Troubling Confessions: Speaking Guilt in Law and Literature (2000), Realist Vision (2005), Henry James Goes to Paris (2007) veEnigmas of Identity (2011).
Renk Bilgisi
karışıkçokrenkli