Sahalin Adası

Anton Çehov, 1890 yilinda Rusya’nin en dogu ucuna dogru zahmetli bir yolculuga giristi. Sonrasinda bir nüfus sayimi için Japonya’nin kuzeyindeki Sahalin Adasi’nda binlerce tutuklu ve yerlesimciye söylesiler yaparak üç ay geçirdi.Sahalin Adasi’nda tanik oldugu seyler -kirbaç cezalari, erzak ve ikmal malzemelerinin zimmete geçirilmesi, kadinlarin fuhsa zorlanmasi- Çehov’u hem son derece sasirtmis hem de öfkelendirmistir. ‘‘Insanin asagilasmasindaki en uç siniri kendi gözlerimle gördügüm, düsündügüm zamanlar oldu,’’ diye yazarken, özellikle de bir cezalandirma kolonisinde aileleriyle birlikte yasamak zorunda birakilan çocuklarin çektikleri zorluklardan etkilenmistir. Bir mektubunda söyle der: ‘‘Amur Irmagi boyunca Sahalin’e giden buharli gemide karisini öldürmüs ve ayaklari prangaya vurulmus bir mahkûm vardi. Alti yasindaki kizi da adamla birlikteydi. Mahkûm nereye giderse, babasinin prangalarina siki sikiya yapisan küçük kizcagiz da onunla birlikte sürükleniyordu. Geceleri çocuk, tüm o mahkûmlarin ve askerlerin olusturdugu yiginin içinde uyurdu.’’Daha sonra Çehov, bagis ve yardim katilimlarini çözüm olmadigi, devletin mahkûmlara davranilmasini finanse etmesi gerektigi düsüncesini benimseyecekti. Sahalin’deki gözlemleri 1893 ve 1894 yillarinda bir toplumbilim çalismasi olarak yayinlandi ve ibretlik, bilgi verici bir çalisma olarak kabul edildi.