Sedad Eldem ile Söyleşiler

“... ben damdan düser gibi bir mimar olmadim, Türkiye’ye gelmeden önce mimarlik alaninda birikimlerim vardi. Bu birikimim hem geleneksel hem de modern mimari üzerineydi. Bundan dolayi “modern mimari” dendigi zaman akla gelen Le Corbusier ve diger üstadlarin yaptigi veyahut da yapimina baslamis olduklari binalar hakkinda çok bilgim vardi. Bunlarin hepsini etüd etmistim. Anadolu’yu gezdigim zaman –bilhassa Orta Anadolu mimarisinde– çatisi görünmeyen binalarla karsilasmistim. Bu mimarinin modern, betonarme karkas mimarisi ile yakinliklarini gördüm. Bunlarin ne sekilde yapilmasi gerektigini arastirdim...” diyor mimarlik serüvenini anlatirken Sedad Eldem, kitapta yer alan söylesilerinin bir yerinde. Yarim yüzyila yakin bir mimarlik eylemine damgasini vurmus, etkin bir egitmen, yogun bir arastirmaci olan Sedad Eldem; tasarimciligi ve mimari görüslerinin yani sira eserleriyle de adini Türk mimari sayfalarina iri harflerle yazdirmis ama kendisini hiçbir zaman “sanatçi” olarak ifade etmemistir. Nitekim bu düsüncesini kitapta : “ Sanatkar, niçin kusursuz, illa ki dogru yoldan yürümüs olsun?.. Bu yolda yürürken arada baska seyler de aramistir. Ben kendimi “sanatkâr” filan diye düsünmüyorum. Ama diyorum ki bazi antagonizmler (hasimlik) var. Siz de soruyorsunuz: “Niçin böyle, niçin böyle degil” gibi... Ben de dogrusunu söyleyeyim; pek hakiki cevaplar veremiyorum, yani ikna edici seyler diyemiyorum...” diye açikliyor.Kitabi; Süha Özkan ile Engin Yenal’in birlikte Sedad Eldem’le 2 Aralik1985 yilindan, 28 Mayis 1986 yilina kadar süren toplam 24 saatlik söylesilerin “üçüncü derlemesi” olarak nitelendirebiliriz. Ilk baskisi Concept Media Yayinevi tarafindan 1987 yilinda Ingilizce olarak gerçeklestirilen“Sedad Eldem Architect, Turkey” adli kitabin ardindan, 2005 yilinda ilk kez Literatür Yayincilik tarafindan tipki basim olarak “Sedad Eldem” adiyla tam 18 yil sonra Türkçe’ye kazandirilmistir. Eldem’in sözcük seçimlerine dokunmadan, konularin akiciligi gözönünde tutularak dogal bir seyir içerisinde Özkan ve Yenal tarafindan olusturulan bu derleme; bir kez daha Eldem’e olan saygi ve gönül borcunun ödenmesidir aslinda. Kitapta “Anisal Izlenimler” basligi altinda Dogan Tekeli, Orhan Özgüner ve Turgut Cansever gibi ünlü mimarlarin kaleminden Sedad Eldem’i yeniden okurken, son sözü hayrani ve sevgili ögrencisi Aygen Törüner söylüyor. Yenal ve Özkan’in özenle derledigi bu kitapla, “modern bir Türk Mimarlik Dili olusturmaya adanan bir ömür” ü birlikte yeniden okuyoruz, içten, yalin, akici ve özenli bir çalismayla...Içindekiler;• Sunus Suha Özkan – Engin Yenal• Anisal Izlenimler…• Eldem’le Söylesiler• Özyasam Öyküsü• Düsünceleri• Türk Evi• Mimarlik Egitimi Üzerine Düsünceleri• Mimari Anlayisi• Yapilar Üzerine• Öteki Yapilari• Bitirirken Aygen Törüner