Son Dönem Osmanlı Aydını Mizancı Murad Bey

Tanzimat’tan itibaren Türk aydinlarinin çogu hayatlarinda siyaset, edebiyat ve aksiyonu birlestirmislerdir. Osmanli Türkiyesinin asirlardir daldigi “Devlet-i ebed-müddet” rüyasindan üst üste muharebe felâketleri, yabanci müdahalesinin her an etrafinda döndügü “taksim” tehdidi, azinlik isyanlari ve daha bir yigin siyasî gailenin korkusuyla uyanan nesiller, Avrupa’nin bas ucunda ihtirasla bekledigi “Hasta Adam”i kurtarmak için sürekli olarak mücadele etmislerdir.Bu mücadelenin 1865-1908 yillari arasinda görülen baslica iki hareketi, Yeni Osmanlilar ve Jöntürkler, son yüzeli senelik kültür ve edebiyat tarihimizde “ihtilâl edebiyati” diyebilecegimiz zengin bir literatür vücuda getirmislerdir.Devrinde çikardigi Mizan gazetesinden dolayi “Mizanci” diye söhret bulan Murad Bey (1854-1917), bu ihtilâlci edebiyatçilarin Namik Kemal’den sonra en dikkate deger ve siyasî aksiyonuna siki sikiya bagli mizaci ve hayat merhaleleri göz önünde bulundurulursa, en problematik sahsiyetlerinden biridir. Namik Kemal gibi onun da gazeteci, romanci, tenkitçi, piyes yazari, hatirât muharriri, siyasî eser müellifi ve tarihçi gibi hepsi birbirini tamamlayan çesitli cepheleri vardir.Ülkemizin taninmis bilim adamlarindan Prof. Dr. Birol Emil tarafindan yazilan elinizdeki eser Mizanci Murad Bey’i bütün yönleriyle ele alan en kapsamli çalisma niteligindedir.