Söylem Analizi Ne Demek İstiyorsun?

Dilin söylem temelinde incelenmesi yani söylem analizi (discourse analysis) Batida 1960lardan sonra ivme kazanmis ve üzerinde çok durulan ve yazilan bir alan haline gelmistir. Dilbilim çevreleri, dili ve dil ürünlerini bu açidan analiz etmeye baslamislardir. O zamana kadar dil gramer kurallarindan ibaret olarak görülmüs, cümle birim olarak kabul edilmis ve cümle yapilarinin incelenmesi dil çalismalarinin esasini teskil etmistir. Metindilbilim çalismalari gramer kurallarini cümle seviyesinden metin seviyesine çekerek metin grameri diyebilecegimiz kurallarin oldugunu göstermisler ve iletisimde birim olarak cümle yerine metnin kullanildigina dikkati çekmislerdir. Baglasiklik (cohesion) da denilen ve bir metnin nasil olusturuldugunu ifade eden bu metin grameri neden sonra bagdasiklik (coherence) terimi gelistirilmistir. Bagdasiklik, bir metni üreten ve tüketen kisiler ve bu metnin kullanildigi baglam yardimi ve vasitasiyla olusturulan anlam tutarliligini ifade etmektedir. Baglamin metnin olusumuna katkisi büyüktür. Baglam, iletisimcilerin içinde bulunduklari durum, yer, zaman, dis dünya, kültür, katilimcilarin rolleri, birbirleri hakkinda bildikleri-bilmedikleri ve birbirleriyle olan iliskileri vs.nin hepsini kapsayan bir anlam tasimaktadir. Bu çalismalardan sonra, dil hep baglami içinde incelenmis ve degisik düsünce ve teoriler gelistirilmistir: Dilin Fonksiyonlari, Söz-eylem Teorisi, Karsilikli Konusma Ilkeleri ve Analizi, Sema Teorisi, Metin türü Teorisi ve Elestirel Söylem Analizi gibi teori ve çalismalarda dil baglamindan soyutlanmis bir çikti olarak degil, kendi kullanimi içinde bir süreç olarak analiz edilmislerdir.