Tanrı'nın Ölümü ve Kültür

Terry Eagleton bu kitabinda, özellikle 11 Eylül saldirisindan bu yana gündemi isgal eden köktendinciligin yükselisinden hareketle su soruyu soruyor: Tanri yeniden mi dirildi? Yoksa aslinda hiç ölmemis miydi? Kitap, Aydinlanma düsüncesinin "Tanri katli"ni hedefledigi iddiasini sorgulayarak baslar. Sekülerlesme sonucu Tanri'nin agir bir darbe aldigini teslim etse de, tümüyle yok olmaktan ziyade farkli kiliklara büründügünü savunur. Seküler bir çagda ne Tanri eski haliyle var olabilir ne de din, dogru; ama biraktiklari bosluk, vekaleten bile olsa, mutlaka baskalarinca doldurulmalidir. Çünkü Tanri, kimi zaman iktidara saplanmis bir diken rolü üstlendiyse de, agirlikla siyasi egemenligi mesrulastirmanin en güçlü yollarindan biri olagelmistir. Eagleton, Akil'dan sanata pek çok seyin, Tanri'ya vekalet eden askinlik formlari sunmaya soyundugunu söyler. Bu vekillerin en maharetlisinin ise, kavramin genis anlamiyla kültür oldugu kanaatindedir."Dillere düsmüs duygulanim yoksunluguyla" postmodern toplum, Tanri'ya ve vekili kültüre uyulan ihtiyaci hükümsüz kiliyor ve bu haliyle "ateist bir toplum" öngörüyor gibidir. Oysa öte yanda köktendincilik yükselir. Dolayisiyla, evet, Tanri yine ölmemistir; ama bunu kendi kahramanca direnisinden ziyade, "insanlarin Tanri'nin cenaze töreninde kendilerini yeniden yaratma olanagini görmeyi basaramamis olmasi"na borçludur. Günümüzün en üretken Marksist düsünürlerinden biri olan Terry Eagleton, her zamanki keyifli ve akici üslubuyla bakisini bu kez dinin kültür düsüncesi ile iliskisine çeviriyor. Eski sorulara yeni yanitlar veriyor, kolayci yanitlara zor sorular soruyor.(Tanitim Bülteninden)Ince Kapak: