Taş Devri Ekonomisi

Marshall Sahlins’in “Tas Devri Ekonomisi”, antropolojide çigir açan eserlerden birisidir. Eser ilk baskisindan 38 yil sonra ilk kez Türkçe yayimlaniyor.“Tas Devri Ekonomisi”nin iki temel teziyle özgürlükçü antropolojinin kurucu eserlerinden biri oldugu söylenebilir. Birincisi, ilkel toplumlarin, burjuva iktisat teorisinin mantigiyla ele alinamayacagidir. Ilkel toplumlar, sinirsiz ihtiyaçlara ve azami ölçüde tatmin edilmeyi bekleyen çikarlara sahip bireylerden olusmazlar. “Tas Devri” insanlari, sinirli tuttuklari ihtiyaçlarini doganin imkânlariyla karsilamayi ögrenmislerdir. Mütevazi yasam standartlarina karsin, modern insana göre daha az çalisip “bolluk” içinde yasamislardir. O halde uygarligin insanlara daha yüksek bir refah sagladigi görüsü bir hayli tartismalidir. Sahlins’e göre, Avrupa-merkezli bakis açisi ve tanimlarla ilkel toplumlarin dinamiklerini kesfetmek mümkün degildir.Kitabin ikinci tezi ise, Aydinlanma düsüncesinin devlete dair görüsünün yanlisligidir. Hobbes’tan bu yana filozoflar, gruplarin sürekli birbirleriyle çatismadan baris içinde yasayabilmesi için devletin zorunlu oldugu görüsünü savunmuslardir. Sahlins, farkli topluluklar arasinda barisi saglayan faktörün, hediye degis tokusu ve ticaret oldugunu savunur. Hediye alip verme ve ticari mübadele, karsilikli bir güven tesis eder, kalici iliskiler ve ittifaklar kurulmasini saglar. “Yabanci”nin ayni zamanda “düsman” sayildigi ilkel topluluklar arasi iliskiler, devlete gerek olmaksizin, ticaret diplomasisi sayesinde barisçi bir nitelik kazanabilmistir.“Tas Devri Ekonomisi”, gelecege dönük perspektifler saglayan az sayidaki antropoloji kitabindan birisidir.