Türk Aleviliği Araştırmaları

Günümüzde silsileleri Hz. Ali’ye kadar uzanan tarikatlar kendilerini “Alevi“ olarak kabul etmektedirler. Bu kelime sözlükte “Hz. Ali’ye bagli“ anlamina gelmektedir. Terim olarak Hz. Ali’nin soyundan gelenlere Alevi denmektedir. Bu çerçevede silsilesi Hz. Ali’ye dayanan tarikatlarin tamami Alevi olup sadece kendilerini Alevi kabul eden Safevi ve Bektasi tarikatlari disindaki Halvatiyye, Kadiriye ve Rifaiyye de Alevi’dir. Ancak Anadolu Türklerinde Alevi deyince Osmanli’ya muhalif Safevi Tarikati anlasilir. Osmanli topraklarinda XV. yüzyilin son çeyreginde belirgin olarak ortaya çikan, adini kurucusu Seyh Safiyüddin-i Erdebili’den alan Safevi Tarikati, halk arasinda “Kizilbaslik“ olarak bilinmektedir. Osmanli toplumunda Kizilbaslik küçültücü bir kelime olarak kullanilmis; II. Mesrutiyetten sonra meydana gelen zihniyet degisikligi nedeniyle XX. yüzyil baslarindan itibaren bunun yerine Alevi ismi kullanilmaya baslanmistir. Cumhuriyet döneminde ise Alevi kelimesi tamamen yerleserek yayginlasmistir. (Arka Kapak)