Türkiye Tarihi Cilt:4 1839-2010 Modern Dünyada Türkiye

Cambridge University Press Cambridge History of Turkey basligiyla muazzam bir yayin projesi baslatti. Dört ciltlik bu tarih Türklerin Anadolu’ya girdigi 11. yüzyil sonundan baslayarak Osmanli devletinin kurulusunu, 15. - 16. yüzyillarda doguda Iran sinirindan batida Macaristan’a, güneyde Kuzey Afrika ve Arap yarimadasina kadar uzanan muazzam topraklari olan güçlü bir imparatorluk haline gelisini kapsiyor. Son cilt ise imparatorlugun I. Dünya Savasi sonrasinda parçalanisina ve modern Türkiye devletinin tarihine dairdir. Birçok ülkeden yazarlarin katkilari son yillarda Osmanli tarihi ile Türkiye arastirmalarinda görülen son derece önemli ilerlemeleri yansitiyor. Bu dev eseri, Cambridge University Press’in yayin sirasina uyarak üçüncü ciltle baslattik. Simdi de Osmanli Imparatorlugu’nun III. Mehmed’in 1603’teki ölümünden Tanzimat’in 1839’da ilanina kadar süren geç dönemini ele alan dördüncü cildi yayinliyoruz. Bu dönem imparatorluk ile Avrupa arasinda ticaretin gelistigi, savas zamanlari disinda tüccarlar ve hacilarin görece güvenlik içinde yolculuk yapabildigi, istikrarli ile istikrarsiz günlerin birbirini izledigi yillari kapsiyor. Ne var ki, padisahin müminlerin ve toplumsal düzenin koruyucusu rolüne yapilan vurguya ragmen, Istanbul’daki yönetici elit ile vilayetlerdeki tebaa arasinda gerilim eksik degildi; imparatorlugun muazzam genislikteki topraklari ve tebaanin her gün mücadele etmek zorunda oldugu, pek de cömert olmayan dogal çevre bu gerilime katkida bulunan ögelerden yalnizca ikisiydi. Bu tema üçüncü cildin merkezi motiflerinden biri; cilde katkida bulunanlar, tasradaki yöneticilerin kâh vergi toplarken, kâh siyasete fiilen katilan yerel ileri gelenler ve askerlerle uzlasmaya çabalarken karsi karsiya kaldiklari sorunlari inceliyor. Bölümlerin odaklandigi konular arasinda dini ve siyasi gruplar, gayrimüslimler, kadinlar, ticaret, zanaatlar, Osmanli kirsalindaki yasam, müzik, sanat ve mimari var. Kitap klasik sonrasi yillarin bir duraklama ve çöküs dönemi olduguna dair geleneksel ve hâlâ yaygin düsüncenin tersine, Osmanlilarin siyaset, kültür ve sanat alanlarindaki basarilarini vurguluyor.Türkiye’nin modern tarihini toplumu ve kurumlari biçimlendirdi. Toplumun gelisimi basit siniflandirmalarla açiklanamaz, ancak devlet, Türkiye’nin neye benzeyecegine dair kendine özgü vizyonlari olan birbirinden farkli bir dizi siyasi aktörün eylemleri araciligiyla ortaya çikti. Modern Türkiye’nin en degerli bilim insanlarindan bazilari Türk modernlesmesinin bu iki yönü arasindaki etkilesimi irdelemek üzere bu kitapta bir araya geldi. Cambridge Türkiye Tarihi’nin dördüncü cildi 19. yüzyilda basliyor ve bu yüzyilin tarihsel arka planina Osmanli Imparatorlugu’nun sonlarinda yapilan reformlar, Jöntürk dönemi, Kurtulus Savasi ve Atatürk cumhuriyetinin kurulusunu ele alarak bakiyor. Daha sonra cumhuriyet dönemine odaklanan kitap, siyasi ideoloji, iktisadi gelisme, ordu, göçler, Kürt milliyetçiligi, Islamciligin yükselisi ve kadinlarin güç elde etme mücadelesi gibi temalar üzerinde durduktan sonra sanat ve mimari, edebiyat ve Istanbul’un kisa tarihi bölümleriyle sona eriyor.