Türkiye’de Siyasal Partiler Cilt: 1

Tarih yaziciligi, hele yakin döneme yönelikse, elestirel, serinkanli bir açilim ister. Oysa devleti savunmak pahasina romantik gözlemler tarihin sembolik boyutlarini yüceltmis, ulusu gerçekdisi bir özleme dönüstürmüs. Simgeler kati gerçeklermiscesine sunulmus, tarih mitolojilesmis... Gerçek birey-toplum iliskisi yok olmus, fiktif bir dünya kurgulanmis...
Tarik Zafer’in biliminin ana özelligi “inkilâp tarihi”mizin bu romantik yapisini serinkanlilikla sorgulamasi. Türk toplumsal bilimlerine, siyasetine, tarihine yaptigi en büyük katki bu kisir döngüyü asmasi. Arastirici bir kimlikle düne egilmesi ve uluslasmayi, ulus-devleti insancil, hümanist bir açidan çözümlemesi... Cumhuriyet’i var gücüyle savunurken dünle bugünün ilintisini kurmasi, baglantilandirmasi, bireyi cumhuriyet rejimine oturtmasi... Sürekli olani göstermesi, dönüsümü zamanlamasi, gerçekle kurguyu ayirdetmesi... Türk siyasal yasaminin en hareketli bir dönemini, Cumhuriyet öncesi siyasal ve toplumsal dönüsümleri, fikir hareketlerini, kuramsal düzenlemeleri genç nesil Tarik Zafer’in rehberliginde ögrendi... II. Mesrutiyet Tarik Zafer için, kendi deyisiyle bir “laboratuvar”, “Ikinci Mesrutiyet bugünün kapilarini açan anahtarlari verecek özlü bir devre...
Türkleri imparatorluk formülünden demokratik bir Cumhuriyet formülüne iletmis bir köprü”.
Tarik Zafer 1952’de yayimlanan Türkiye’de Siyasî Partiler kitabiyla Türkiye’de siyaset bilimine yeni bir soluk getirmis. 1984 ertesi üç cilt olarak yeniden yayimlanmis. “Ikinci Mesrutiyet Dönemi”, “Mütareke Dönemi” ve “Ittihat ve Terakki” bu üç cildin altbasliklari... Gerçi siyasal parti sorunu yazinimizda ilk kez ele alinmiyor... Ancak Tarik Zafer’in 800 sayfalik eseri salt siyaset bilimi açisindan degil, diger tüm toplum bilimler açisindan o günlerin kosullariyla erisilmesi güç bir dorugu simgeliyor.
Bu kitap yeni baskisinin da kanitladigi gibi bir klasik; 40 yildir asilamamis bir “opus magnum”. Türk siyasal yasamina deginen tüm siyaset bilimcilerin, tarihçilerin basucu kitabi. Birçok geç Osmanli ve erken Cumhuriyet dönemleri arastirmacilarinin esin kaynagi. Tarihte çok az bilim adami bu denli uzun bir süre gönderme yapilan bir esere sahip...
- Prof. Dr. Zafer Toprak