Varna Savaşı

Haçli Seferleri, Kudüs’ün 1099’da ele geçirilmesiyle sonuçlanan Birinci Haçli Seferi ile tarih sahnesine girdi ve 13. yüzyil sonlarina kadar Kutsal Topraklari ele geçirme amaciyla yedi sefer daha düzenlendi. 14. ve 15. yüzyillardaki Haçli Seferleri ise, Osmanlilarin Avrupa’daki ilerleyisini durdurma amacini güdüyordu: 1396’da Yildirim Bayezid’e karsi Nigbolu Haçli Seferi ve 1444’te II. Murad’a karsi Varna Haçli Seferi. Ama bu sonuncu sefer sadece Müslümanlarla Hiristiyanlari karsi karsiya getiren bir sefer degildi: Karaman Beyi Ibrahim, Bizans ile Macaristan’in Osmanli karsitligini paylasmis, Müslüman olmasina ragmen Haçlilarla ittifak kurmustu. Hiristiyan Cenevizliler ise Osmanlilarla müttefik idiler. Öte yandan Atina Dük’ü, Hiristiyan olmasina ragmen Mezistre Despotu Konstantinos Dragazes’e karsi Osmanlilarin himayesini istemisti. Papa’nin müdahil olmasiyla, savas dünyevi bir çatismadan Haçli Seferine dönüstü. Bu kitapta, Osmanli tarihçisi Colin Imber, II. Murad’in zaferiyle sonuçlanan Varna Savasini Osmanli vakayinameleri ve Avrupa kronikleri üzerinden bizlere sunuyor; dönemin görgü taniklari tarafinda yazilmis üç önemli metin öne çikiyor. Bunlardan ilki Halil Inalcik ile Mevlûd Oguz tarafindan yayinlanmis olan Gazavât-i Sultan Murâd b. Mehemmed Hân. Izladi ve Varna Savaslari Üzerinde Anonim Gazavâtnâme (Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1989). Bu yazma, Izladi Derbenti ile Varna Savasi’nin bir Osmanli görgü tanigi tarafindan anlatisi. Imber’in kitabina aldigi ikinci önemli metin, N. Jorga tarafindan yayinlanan Jehan de Wavrin’in (ö. yak. 1474) metni. Bu metin Bogaziçi, Karadeniz ve Tuna’daki Burgonya gemilerinin basinda bulunan, yazarin yegeni Waleran’in anilarina dayaniyor. Üçüncüsü ise, Alman soylularinin saraylarinda hizmet etmis bir ozan olan Michel Beheim’in 1443 ve 1444 Haçli Seferlerini anlattigi “Türkenschlacht bei Warna” [Varna’da Türklerle Meydan Savasi] adli bir balad. Michel Beheim, baladinin 1444 seferiyle ilgili olan kismini, Türklerin tutsak ettigi Hans Maugest’in anilarina dayandirmis. Imber, çalismasina kisa baska metinler de eklemis. Bu kitapta özgün Osmanli vakayinameleri kullanildi ve sadece Bati dillerinde yazilmis olanlarla Arapça kaynaklar Türkçeye çevrildi. Profesör Colin Imber, Osmanli tarihçisi, Ingiltere’de, emekli olmadan önce Manchester Üniversitesi’nde ögretim üyesligi yapti.