Yeni Orta Asya ya da Ulusların İmal Edilişi

Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan, Kirgizistan ve Kazakistan: 1990’larda bagimsizlik ilan ederek kurulan bu yeni ulus-devletlerin gerçegini nasil anlayabiliriz? Orta Asya’da ne degisti? Neler degismeden kaldi? Yakin bir gelecekte bu ülkeleri, “muz cumhuriyeti“ benzeri petrol cumhuriyetleri olarak mi görecegiz?
Bu yeni devletlerin hepsinin dil, toprak ve etnik nüfus yapisi anlaminda birer sovyet icadi olduklari tarihsel gerçegi kavranmaksizin bugün çizdikleri manzaranin anlasilamayacagini düsünüyor Fransiz arastirmaci Olivier Roy. Uzun yillara ve bölgede yaptigi gözlem ve arastirmalara dayanan kitabinda, Orta Asya’nin 20. yüzyildaki sosyal, kültürel ve siyasi tarihini, bölgenin Rusya tarafindan fethinden baslayarak katediyor. Rus Imparatorlugundaki müslüman reformcu hareketleri, Bolsevik Devrimi sonrasinda bölgenin sovyetlestirilmesini, SSCB’nin milliyetler ve etniklestirme politikasini ve sovyet yönetimi altinda eski dayanisma gruplarinin yeniden biçimlenmesini anlatiyor; bölgenin Islam ve milliyetçilik açisindan bugününü ve ortaya çikan yeni jeostratejik baglamda yeni devletlerin Rusya, Türkiye, Iran ve ABD ile iliskilerini degerlendiriyor.
Olivier Roy’un anlattigi güncel tarih, Türkiye’den Orta Asya’daki bu “uzak, yakin akrabalarimiza“ bakisimizin ne tür çarpikliklar, bilgisizlik ve zayifliklar tasidigini çok iyi sergileyecek okura...