Yöntem Üzerine Konuşma

Yöntem Üzerine Konusma bir cogito ergo sum (düsünüyorum öyleyse varim) manifestosudur. Descartes düsünmenin açik ve seçik ilkelerini asama asama saptamaya çalisirken yöntemsel bir kuskuyla yola çikar. Bu kusku var olmak için zorunlu bir neden sayilmalidir. Tipki Ben’in Tanri karsisinda, bedenin ise ruhlar âleminde konumlanmasi gibi var olmak için de var olmanin çeliskisini bütünüyle anlamaliyiz. Kusku duymuyorsam zaten hiçbir sey üzerinde düsünmüyorum demektir. Eger tüm düsünce kendinde ilkeleri bir araya getirmis ise sonuçta varligi yadsinamayacak bir düsünen özne ortaya çikacaktir. Böylelikle modern düsüncenin kendine siklikla referans aldigi bir yöntem ve bilimlerin dogusuna eslik eden bir felsefe skolastik bir dünyadan yolunu tamamen ayiracaktir: Ilk kural, kesin olarak dogru oldugunu bilmedigim hiçbir seyi dogru kabul etmemektir; yani aceleci davranmaktan ve önyargilardan özenle kaçinmak, yalnizca zihnimin açik ve seçik olarak gördügü ve bir daha süphe duymayacagim seyleri kendi yargilarima dâhil etmek. Ikinci kural, ele aldigim her bir zorlugu mümkün oldugu kadar veya onu daha iyi anlamam için gerektigi kadar küçük parçalara ayirmaktir. Üçüncü kural, en basit ve bilinmesi en kolay seylerden baslayarak, en karmasik seylere kadar kademeli olarak ilerleyerek, düsüncelerimi belli bir düzen içinde yönetmek; birbirini dogal olarak izlemeyen veya öncelemeyen seyleri belli bir siraya göre incelemek. Son ve dördüncü kural, her asamada bütünlüklü hesaplamalar ve genel denetlemeler yapmak ve böylece herhangi bir seyi unutmadigindan emin olmak.