Abdülhamit Döneminde Kitap ve Dergi Sansürü

Abdülhamit dönemi düsünüldügünde basin ve yayin alaninda akla ilk gelen husus süphesiz sansür konusudur. Toplumda bu mesele etrafinda olusan kanaat ise çogu kere Abdülhamit döneminden sonra yazilan hatiratlara dayanmaktadir. Dönemiyle birlikte Abdülhamit’i elestirmek adina kimi zaman komedi unsurlariyla beslenen ve olumsuz Abdülhamit imgesini pekistirmekte etkili olan bu kanaatin gerçeklik derecesinin sorgulanmasi icap etmektedir. Sansür meselesinin adi geçen dönemle ilgili belgeler ve diger kaynaklar esas alinarak degerlendirilmesi, bu belge ve kaynaklarin tetkikinden sonra ulasilacak bilgilerle mevcut bilgilerin mukayese edilmesi, ayrilan ve birlesen taraflarin ortaya çikarilmasi ve nihayetinde kesin bir sonuca ulasilmasi gerekmektedir. Arsiv belgeleri ise bizi bu amaca ulastiracak en güvenilir kaynaklar durumundadir.Elinizdeki çalisma Abdülhamit döneminde yasanan ve bizzat devlet tarafindan sorusturulan bir olayla ilgili olarak Basbakanlik Osmanli Arsivi’nde bulunan belgelerden hareketle kaleme alinmistir. Sansür memurlarinin hareket tarzi, kalem erbabinin sansürle ilgili sikâyetleri ve sorusturma komisyonunun meseleye yaklasimi hakkinda çarpici bilgiler içeren bu çalisma, sansür konusunda Abdülhamit sonrasinda yazilan yazi ve hatiratlarla birlikte degerlendirildiginde bütünü görmek adina önemli bir boslugu dolduracak niteliktedir.