Aile Aşçısı

1871’de doğan, çok farklı alanlarda irili ufaklı onlarca kitap yazmış Avanzade Mehmed Su¨leyman’ın kimisini Fransızcadan çevirdiği, kimisini Istanbul ve saray mutfağından çıkardığı, o dönem “Aile Asçısı” serisinde topladığı sebze, çorba ve yumurta pişirme usullerine dair u¨ç ayrı kitapçık Aile Asçısı’nda bir araya geliyor.

Peynirli enginardan kereviz kızartmasına, badem çorbasından kestane ezmesi çorbasına, sirkeli yumurtadan Rus usulu¨ yumurtaya çoğu basit ve hızla yapılabilecek tariflerden oluşan bu kitapçıklar sadece okuru yu¨zlerce lezzetle buluşturmakla kalmıyor.

Osmanlı mutfağında alışık olunmayan kurbağa, bira, şarap, tru¨f gibi u¨ru¨nlere de yer vererek dönemin mutfağına ve ku¨ltu¨ru¨ne dair de ilginç bir panorama ortaya koyuyor. Özgu¨n Ünver’in, bu kitapçıklardaki asıl tariflerden yola çıkarak yaptığı kimi uyarlama tariflerle zenginlesen Aile Asçısı, hem sofralarına değisik lezzetler katmak isteyenler için hem dönemin mutfak ku¨ltu¨ru¨nu¨ merak edenler için zengin bir kaynak.

“(...) Tu¨rkiye’nin yaşadığı Batılılaşma/çağdaşlaşma su¨recinin karmaşıklığını ve çok katmanlılığını bir yandan şaraplı yemek tarifl eri verirken diğer yandan İslâm kadınını yu¨celten, bir yandan tıp ve eczacılık konularında ahkâm keserken diğer yandan falcılık ve ru¨ya tabiri öğretmeye soyunan, bu arada da hayatında seçkin tabakanın kenarından bile geçmemiş olan Avanzade Mehmed Süleyman gibi bir insanın şahsında bile görmek mu¨mku¨ndu¨r. Bugu¨nku¨ –ne Batılı ne Doğulu, hem Batılı hem Doğulu– Tu¨rkiye’nin beşik çağı, elinizdeki kitapta gözler önu¨ne serilmektedir.”

İrvin Cemil Schick