Asiler Devri

İmparatorlukların yıkılıp ulus-devletlerin kurulduğu 20.
yüzyıla varan süreçte Osmanlı, Habsburg, Romanov ve
Kaçar imparatorluklarının sınırlarına büyük bir hareketlilik
hâkimdi. Kalıplaşmış siyasi hayat baştan aşağıya
değişiyordu. Asiler Devri, bu süreçte Balkanlar’dan Kafkasya
ve Ortadoğu’ya uzanan geniş bir coğrafyayı şiddet yoluyla
şekillendiren eşkıyaların, isyancıların, çetecilerin ve
eylemcilerin izini sürüyor. Ramazan Hakkı Öztan ve
Alp Yenen’in derlediği bu çalışma, Kafkas eşkıyalar ile
Balkan devrimcilerin, İranlı çeteciler ile İttihatçıların kurulu
düzeni ihlal etmelerine yol açan koşulları ve eylemlerinin
sonuçlarını, çeşitli vakalar üzerinden tarihsel ve biyografik
yaklaşımlarla ele alıyor.
“Kapsayıcı ve kullanışlı bir kategori olarak ‘asiler’ söz konusu
mudur? Ve özellikle yaygın oldukları veya özellikle önemli bir
rol oynadıkları bir dönemi anlamlı bir şekilde tanımlayabilecek
bir şey –bir ‘asiler devri’– mevcut mudur? […] Bir anlamda,
imparatorlukların cephelerinde ihlalci siyaset yapan marjinal
figürler olabilirlerdi, fakat tarihsel anlamda hiç de marjinal
değillerdi. Tam tersine, imparatorluğun sona ermesinde ve bir
dizi ardıl devletin ortaya çıkmasında çok önemli
bir rol oynadılar.”
ERIK JAN ZÜRCHER