Atatürk Heykelleri Kült, Estetik, Siyaset

Türkiye’de heykel dendigi zaman, en azindan “halk arasinda”, esasen Atatürk heykeli anlasilir. Atatürk heykelleri, ülkede heykel estetigini belirleyen baskin unsur niteligini tasiyor. Bu heykeller, ayni zamanda kamusal mekânlara nizam veriyor, kentin merkezini belirliyorlar. Aylin Tekiner, titiz çalismasinda, öncelikle Atatürk heykelleri rejiminin politik bir tahlilini yapiyor. Baska deyisle, Atatürk heykelleri üzerinden bir siyasi tarih okumasi gerçeklestiriyor: Bu heykeller topluma nasil mesajlar vermek üzere tasarlandi? Mesajlar, Cumhuriyet tarihi boyunca ne ölçüde devamlilik gösterdi, dönemlere göre nasil farklilasti? Erken Cumhuriyet döneminde olusturulan kisi ve devlet kültüyle dönemin totaliter rejimlerinin estetik politikalari arasinda ne gibi benzerlikler görülebilir? Özellikle 12 Eylül 1980 askerî darbesi sonrasindaki Atatürk heykeli yaptirma kampanyalari nasil bir toplum tasariminin ifadesiydi?Kitaptaki diger analiz düzlemini ise, Türkiye’deki Atatürk heykelleri envanterinin estetik açidan ve görsel mesajlar açisindan yorumlanmasi olusturuyor. Sadece belli basli “anitsal” örnekler degil, pek bilinmeyen, kenarda kösede kalmis heykeller de bu gözle inceleniyor. Ayrica, defalarca yeniden üretilen kalip-modeller olgusuna ve bunun gitgide büyüyen “piyasasina” dikkat çekiliyor.Kentsel peyzajin bir sabitine dönüsen ve heykel algisini bir kaliba sokan Atatürk heykelleri hakkinda, genis perspektiften, analitik bir inceleme.