Batı Karşısında Asya

"Batililasma, Bati uygarliginin gerçek niteliginden habersiz olmaktir. Bu bilgisizlik, durumun dis yüzünü özüyle karistirmamiza, Bati uygarliginin görünümlerini onun teknolojik ürünlerinin sasirtici kullanisliligiyla sinirlamamiza ve bu ilerlemenin ardinda cereyan eden düsünceden gafil olmamiza neden olmaktadir. Bu müthis çarki döndüren kaynakla irtibat kurmamiz mümkün degildir çünkü onun ortaya çikisina yol açan degisimde bizim payimiz yoktur. Biz onunla karsilastigimizda bu büyük çark, çoktan harekete geçmis ve bizi de dislilerinin arasina almisti. Bati düsüncesinin itici kaynagina yol bulamayis hayranliga yol açar, bu hayranlik da zihinsel felce. Zihinsel felç de yaratici güçlerimizi her alanda durdurarak düsünce yolumuzu tikar. Bu düsünce çikmazi, düsüncenin, muhtemelen kendisine açik olan iki yolda da yani Bati düsüncesinin itici gücü ve ulusal hatiranin kaynagiyla baglanti yolunda seyretmesine izin vermez. Bati düsünce dairesine yol bulmaktaki aczimiz, ulusal hatiramiza sirt çevirmemiz ve o mirasa yabancilasmamiz, kelimenin tam anlamiyla ne Isa'ya ne de Musa'ya yaranamamamiza yol açar.""Büyük Asya uygarliklari, ortak tarihî kaderlerinin bilincinde olmadiklari gibi birbirleriyle hiçbir derin baga da sahip degildirler. Bu ilgisizlik ve umursamazlik, bizzat bugün yasanan büyük degisimin bir göstergesidir. Büyük Asya uygarliklari arasindaki bag, uzun bir geçmise sahiptir. Bu üretken bag, örnegin; Buda dininin Asya kitasinin yarisini kaplamasina, Islam'in Hindistan'a yol bulmasina, Sanskrit dilindeki eserlerin Farsçaya çevrilmesine ve Islam ile Hint mistisizmleri arasinda verimli iliskiler kurulmasina neden oldu. Bugün Asya uygarliklari birbirlerini anlamaktan aciz iseler ve söz gelimi Ebû Reyhân-i Bîrûnî, Gazneliler zamaninda Hindistan'i günümüz bilginlerinden daha iyi taniyor idiyse bunun nedeni Asya uygarliklarinin birbirlerine yabancilasmis olmasidir. Peki, yabancilasma nereden kaynaklanmaktadir? Neden geçmiste düsüncelerin çatismasi, dinlerin birbirlerine etkin bir sekilde nüfuz etmesine, ortak bir yaraticiliga ve yeniden üretmeye yol açarken günümüzde kültürel bir neme lazimciliga ve yalnizliga dönüstü?"