Çanakkale Cephesinde Türklerin Genel Karargahında

"Savasin içindeki askerin kendisinin ve birliklerinin yaptiklarini üçüncü bir kisiye anlatacak zamani olmaz. Bu yüzden savasta güncel savas olaylarini anlatan tarih yazarlari ekseriyetle olaylarin merkezinde bulunmayanlardan bilgi alirlar. Büyük olaylarin küçük unsurlari hak ettiginden ziyade öne çikarilir ve basarilarin binlerce kisinin kanlariyla elde edilmis yapisini teskil eden ciddî, büyük ve agirligi olan hususlardan eski tarih yazicilari sadece birkaç kelime ile bahsederler. Evraklara ve sayilara dayanan hakikat, ancak hiçbir seyin gizlenmesinin gerekmedigi bir zamanda ortaya çikabilir. Gelibolu yarimadasinda sekiz buçuk ay süren bu savasin -Asya yakasindaki çarpismalar çabucak son bulmustu- özelligi, V. Türk ordusunun sadece büyük bir çikarma ordusuna karsi degil, bilâkis çarpismalarla, ayni zamanda vebütün süresince dünyanin en güçlü donanmalarindan birisine karsi savasmis oldugu hususudur. Herhalde simdiye kadar hiçbir ordu Ingiliz - Fransiz çikarma ordusu kadar Itilaf kuvvetlerinin Gelibolu'daki üç ordu grubu gibi büyük bir donanmanin agir toplari tarafindan bu derecede desteklenmemistir. Çünkü yarimadada gemi toplarinin ulasamayacagi ve ulasmadigi tek bir nokta bile yoktu. Bu savaslar hakkinda haksiz yere ve yanlis olarak çok sey yazilmistir.Bu, düsmanlarimizin yetersiz vasitalarla düsünmeksizin giristigi bir harekât degildi, bilâkis itinayla hazirlanmis bir plândi. Basarili olmamasinin sebebi ayri bir konudur. Düsmanlarimizin bu savaslarda 300.000 askeri cepheye sürmüs olmalari ve buna ragmen geri çekilmeye mecbur edilmeleri Türk ordusu için daimî bir seref sayfasi teskil eder." Liman von SandersInce Kapak: