Dede Korkut Kitabında Yapı, İdeoloji ve Yaratım

“Bütün Türk edebiyatini terazinin bir gözüne, Dede Korkut’u öbür gözüne koysaniz, yine Dede Korkut agir basar.” Fuat Köprülü’nün bu sözü, mübalagali olarak düsünülebilir. Ancak tüm Türk edebiyatinda Türk’ün üzüntülerini, sevinçlerini, kizginliklarini, dünyayi algilama tarzini, kisacasi zihniyetini bu kadar saf ve ayrintili olarak yansitan bir baska metnin elimizde olmadigi düsünüldügünde, bu sözün bir mübalaga degil, eserin biricikligini vurgulayan aslinda bir hakikat oldugu anlasilir. Bu kitapta, Dede Korkut Kitabi’nin mevcut iki nüshasi olan Dresden ve Vatikan nüshalarinin halk bilimsel açidan bir tahlili yapilarak, eserin olusum ve aktariminda müstensihlerin rolleri üzerinde durulmustur. Yine bu baglamda eserin ideolojik yapisi ve yaratim süreci incelenmistir. Yazmalar hâlinde bize ulasmis eserlerdeki ideolojik yapilanmayi tahlil edebilmek için, öncelikle, farkli nüshalar hâlinde gelen eserin bu açidan karsilastirilmasinin yapilmasi gerekmektedir. Çünkü eserde geçen, dolayisiyla yazar/sair/anlaticiya ait oldugu düsünülen düsünce/duygunun, ona mi müstensihe mi ait oldugu tespit edilmelidir. Gürol Pehlivan’in büyük bir titizlikle kaleme aldigi Dede Korkut Kitabi’nda Yapi, Ideoloji ve Yaratim kitabi, bu çoklu katmanlara dikkat çekerken, ayni zamanda eserden ayri olarak müstensihlerin de bir ideolojilerinin olup olmadigini irdelemektir. Türk kültünün en önemli yaratimlarindan biri olarak kabul edilen Dede Korkut Kitabi üzerine yapilan bu çalismayla, Türk’ün kendini, ötekileri ve evreni algilama tarzini anlama yolunda bir adim atilmaya çalisilmistir.