Dersim'den Ders Almak Tarihi Gerçekler Işığında Dersim'den Ders Almak

Bu çalisma;Dersim konusu Alevilik sorunu mudur? Yoksa Alevilikle dogrudan ilintili olmayan etnik bir konu mudur?Dersim harekâti, bir ayaklanma sonucu mudur?Dersim olaylarinin günümüz ayrilikçi girisimleri ile benzerlikleri nelerdir?Dersim harekâtinda Atatürk’ün etkinligi nedir?gibi sorularin, tarafsiz bir yaklasimla ve belgelere dayanilarak yanitlanmasi, konunun özenle incelenip, geçmiste yasanilanlardan günümüz ve gelecek için kimi derslerin çikarilip deneyimlerin kazanilmasina yardim amaciyla yapilmistir.* * *Osmanli yönetimi Mondros Mütarekesi’ni kabul etmekle, hem Osmanli’nin sonunu getirmis hem de Sevr Antlasmasi dayatmasi ile karsi karsiya kalarak, emperyalist güçler tarafindan Anadolu’nun bölüsülmesine zemin hazirlamistir. Bu baglamda, Anadolu’nun paylasilmasi yaninda Ermenistan ve Kürt devletlerinin kurulmasini da kurgulayan egemen güçler, etnik ayrimciligi kiskirtmislardir.Ingiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe’un 9 Temmuz 1919 ve 21 Temmuz 1919 tarihlerinde hazirlayip Londra’ya gönderdigi rapordan: “Binbasi Noel, Abdülkadir ve Bedirhanogullari ile görüstü. Abdülkadir satin alindigi takdirde güçlük çikaramaz. Binbasi Noel, Kürt sefleriyle görüs birligine varirsa, bundan büyük yararlar saglayacagini söylüyor. (...) Kürtler henüz Mustafa Kemal’e karsi ayaklanmadi. Noel bunu basarabileceginden emin.”Ingiliz Yüksek Komiserliginin görevlisi Hohnel’in Sir Tilly’e gönderdigi 21 Temmuz 1919 tarihli rapordan: “Türkleri zayiflatmak maksadiyla, Kürtleri Türklerden dikkatli ve temkinli bir sekilde kopartmanin iyi bir fikir oldugu...”Ingilizlerin Istanbul’daki Yüksek Komiser Yardimcisi Amiral Webb’in, Disisleri Bakani Lord Curzon’a 19 Agustos 1919 günü gönderdigi rapordan: “Amerika, Trabzon ve Erzurum’u içine alan Ermenistan’i himaye edecek; geri kalan dört il ise Kürt devleti olarak Ingilizlerin himayesine birakiliyor.”Ingiliz ajani Kindston’un 28 Kasim 1919 tarihli raporundan: “Kürtlere ne kadar inanmasak da onlari kullanmamiz çikarimiz geregidir.”