Dışarıdan Düşünmek Deleuze ve Guattari Perspektifinden Felsefe, Siyaset ve Sanat Yazıları

Acili topraklarda yasiyoruz, ölüm mahalleden kapi komsumuz oldu; hastanelere baris pankartlarinda yaralilar tasiniyor… Düsündüklerini bagirarak dikte ettiren kasarlanmis siyasetçiler akan kani durdurma yeteneklerini çoktan yitirmis durumdalar. “Dinsel, milliyetçi sag”in ve “devletsi örgütlenmelerle iktidari ele geçirmeye talip olan sol”un düsünce biçimlerinde sorun var! Hem de çok! Disaridan Düsünmek bu durumu saptayan, daha ötesi kimi önerilerde bulunan makalelerden olusuyor. Bu topraklarda hemen hiç girisilmeyen bir çabaya, “düsünce”nin kendisini sorunsallastirmaya girisiyor. Zihnimizi, bedenimizi ve duygularimizi kendisine hapseden düsünceden beslenen “temsil”in her seferinde yeniden üretilen “haysiyetsiz” boyutunu desifre ediyor. Hatip’in, kürsüde bagirdigindan daha az; Sair’in, kuytuda fisildadigindan daha çok olduguna dikkat çekiyor. “Emirlerden mütesekkil bir grameri zihnimize kim ve neden isledi?” gibi sahih sorularla mesgul oluyor. “Emir yukaridan gelir ama asagidan yukariya yeniden üretilir!” benzeri saptamalarda bulunuyor. “Hâkim anlamlarin ve kurulmus düzenin” parçasi olan yazi’yi sorgulamaktan ve “devlet-disi” oldugunu iddia eden yazar’in ona ihanet de etmesi gerekliliginden söz ediyor. Yasaya boyun egen, grameri kusursuz kullanan, terbiyeli, steril ve düzenli normal bireyin iktidarin kara kutusu oldugunu, Ask’i bile devletlestirdigini örneklerle gösteriyor. Ve “yenme-yenilme” ikileminde isleyen düsünce biçiminin tüm bu sorunlarin kaynagini olusturduguna, Gezi Ayaklanmasi’nin bu topraklardaki en “haysiyetli” kitlesel hareket olduguna isaret ediyor. “Düsünmek (= yaratmak) temsilden çikmaktir” diyen bir “devlet-disi” düsünce arayisina girismeye cesareti olanlar için… Evet, yalniz onlar için!   Ömer Faruk    “Istikrar” arayisina, ekonomik kaygilara ve kimlik politikalarina endekslenmis bir toplumsal düzende elestirel düsünce iki seçenekle karsi karsiya kalir: Ya elestiriyi birakip baska bir yere gitmek ya da elestiriye farkli bir içerik kazandirmak. Her iki durumda da zorunlu olan, mevcut düsünce kaliplarina olan mesafeyi koruyabilmektir. Elestiri var olanla yetinemez, “yeni” vaadi olmadan yapamaz. Deleuze’ün israrla tekrarladigi gibi, elestiri, çagina ve zamanina karsidir; simdi ile simdi olmayan arasindaki, “zamanimiz” ile “zamansiz” olan arasindaki karsitlikta icra edilir. “Zamansiz” olan, gelecek olanin zamanidir. Disaridan Düsünmek “zamansiz” olani, yirminci yüzyilin en yaratici düsünürlerinden Deleuze ile birlikte arayan; onun, “Yaraticilik yeni kavramlar üretmektir” sözlerini akilda tutarak yeni bir toplumsalligin dinamikleri üzerine düsünen cüretkâr bir kitap.Bülent Diken, Lancaster Üniversitesi, Ingiltere