Emel Yolunda Kandil ve Muhtar Paşa Jön Türklerin Sürgün Hatıraları

Jön Türkler’in 1897 senesindeki ünlü sürgün hâdisesi için bizzat bu sürgün alayinin içinde bulunan iki kisi tarafindan birer kitap yazilmisti. Bunlardan birincisi Erkân-i Harp Zabitleri’nden Silistreli Mustafa Hamdi tarafindan piyes seklinde yazilan Afv ile Mahkûm yahut Seref Kurbanlari (Misir, 1907, 342+8 s) isimli eserdir. Ikinci ve daha mühim bir kitap ise Feridun Kandemir’in babasi ve bir sürgün olan ve birçok esere imza atmis olan ve Agababa lâkabiyla yâd edilen Ali Fahri olmustur. Ali Fahri’nin Emel Yolunda (Istanbul, 1328, 396 s) isimli hâtiratidir.
Ilk defa kendi ismiyle ve çok itinali bir çalisma ile baskiya hazirlanan bu kitap Fizan sürgünleri hakkinda çok taze bir zihinle yazilan kiymetli bir vesikadir. Buradaki günlük hayat ve sürgün edilen 77 kisi hakkinda çok dikkate deger bilgiler verilmistir ve bu devri ögrenmek ve anlamak isteyenler için belli basli mehazlarin basinda gelmektedir. Bu vesile ile tarihçilere bu kiymetli bilgi kaynagini birakan Ali Fahri’ye Hak’tan rahmet ve magfiret niyaz ederim.
Prof.Dr. Ali Birinci