Er-Risale

Fikih Usûlü alaninda bize kadar ulasma sansina sahip olan ilk eser, Imam es-Sâfiî (O. 204/820)'nin tercümesini sundugumuz er-Risâle adli eseridir.Imam es-Sâfiî, bu eserini ilki Bagdat'ta, digeri de Misir'da olmak üzere iki kere yazmistir. Er-Risâle 'nin en eski yazma nüshasi, Rabî' b. Süleyman (O. 270/884)'in el yazisi olan nüshasidir. Imam es-Sâfiî, bu nüshayi bizzat Rabî' b. Süleyman'a kendisi yazdirmistir. Günümüze kadar bir çok kere basilmis olan bu eser, ilk defa 1940 yilinda Ahmed Muhammedi Sâkir tarafindan, Rabî' b. Süleyman nüshasi esas alinarak tahkik edilmistir. Elinizdeki eser de bu nüshaya göre tercüme edilerek Türkçe'ye kazandirilmistir.Fakikler tarafindan hüküm çikarilirken göz önüne alinan metod ve kaideleri Imam Safiî, Risâle'sinde bir disiplin haline getirmistir. Safiî'nin bu çalismasini, tipki Aristo'nun mantigi bir disiplin halinde tedvin edisine benzetenler, bu görüslerinde haklidirlar. Çünkü, nasil Aristo'dan önce mantik var idiyse, Safiî'den önce de fikih usûlüne ait kaideler, daginik sekilde de olsa mevcuttu. Imam Safiî, bunlari tenkit, tahlil ve terkip süzgecinden geçirmis ve kendi görüslerini de katarak bir ilim halinde tedvin etme kudretini göstermistir. Risâle'de Imam Safiî, fevkalade cedelci bir üslupla ve ayrintilarina inerek usûl meselelerini ele almis, kendi görüsüne uyanlari savunmus, muariz oldugu düsünce ve telâkkileri çürütmeye çalismistir.